Tramp otvoreno udara na EU: Nova strategija SAD-a proglašava Evropu problemom

- Trampova administracija prekinula je veze s Evropom i radi – baš kao i Vladimir Putin – na uništenju Evropske unije- piše Noje Osnabrik­er Cajtung.

Ne stišava se bura među vodećim evropskim političarima nakon što je administracija Donalda Trampa objavila dokument na 33 strane pod nazivom ''Strategija nacionalne bezbjednosti Sjedinjenih Američkih Država'' (National Security Strategy of the United States of America).

- To je jezik koji inače dolazi samo iz nekih bizarnijih umova Kremlja- objavio je bivši švedski premijer Karl Bilt na Iksu (X), rekavši da dokument smješta SAD „desno od ekstremne desnice u Evropi“.

Slično je primijetio i Žerar Aro, bivši francuski ambasador u Sjedinjenim Državama, ističući da dokument „uglavnom potvrđuje“ percepciju da je Tramp „neprijatelj Evrope“.

Poljski premijer Donald Tusk bio je takođe konkretan, ali i očigledno iznenađen dokumentom, jer je njegova zemlja od američkog ministra odbrane Pita Hegseta označena kao „uzoran američki saveznik“.

- Dragi američki prijatelji, Evropa je vaš najbliži saveznik, a ne vaš problem. I imamo zajedničke neprijatelje. Barem je tako bilo posljednjih 80 godina. Moramo se toga držati – ovo je jedina razumna strategija naše zajedničke bezbjednosti. Osim ako se nešto nije promijenilo- napisao je Tusk na svom nalogu na Iksu.

I Danijel Frid, ugledni član Atlantskog savjeta, koji je ranije bio visoki direktor Savjeta za nacionalnu bezbjednost za predsjednike Bila Klintona i Džordža V. Buša, ambasador u Poljskoj i pomoćnik državnog sekretara za Evropu, rekao je da strategija ima „unutrašnju nekoherentnost“.

– Ideološko neprijateljstvo strategije prema Evropi, u kombinaciji s implicitnom gorčinom zbog percipiranog američkog pretjeranog naprezanja i opštim prezirom prema ‘vrijednostima’, podstiče američko povlačenje iz vođstva slobodnog svijeta, pa čak i samog koncepta slobodnog svijeta – rekao je Frid.

– Istovremeno, Strategija nacionalne bezbjednosti na više mjesta prepoznaje da će Sjedinjenim Državama trebati njihovi saveznici, uključujući Evropu, kako bi se suočili sa svojim protivnicima, posebno Kinom – dodao je on.

Ovaj dokument, međutim, nosi opasnosti: poruke o „cenzuri“, „gašenju slobode govora“ i sličnom očigledno ohrabruju desne snage u različitim evropskim državama koje čekaju priliku da se domognu vlasti.

Ipak, evropska desnica od Trampa nema previše razloga za optimizam. Njegova administracija u praksi nije učinila gotovo ništa da podrži njihove političke napore. Nema vijesti o kontaktima evropskih populista ili krajnje desnih opcija s visokim američkim zvaničnicima – čak ni s njemačkim AfD-om, koji više naklonosti pokazuje prema Putinu nego prema Trampu. Ni retorika Donalda Trampa i njegovih saradnika ne poklapa se previše sa retorikom evropske desnice, posebno kada je riječ o revizionizmu istorije.

Jedan dokaz imamo i u neposrednoj blizini – Bosni i Hercegovini. Američki kongresmeni iz obje stranke posebno su obilježili 30. godišnjicu Dejtonskog sporazuma u trenutku kada se vodi intenzivna diplomatska aktivnost oko izgradnje Južne interkonekcije, projekta vrijednog najmanje 500 miliona dolara, koji bi BiH – a vjerovatno i Srbiju – smanjio zavisnost od ruskog gasa. Podsticanje, kako dokument kaže, „patriotskih snaga“, svakako ne ide u prilog realizaciji tog projekta.

Cijeli dokument, zapravo, usmjeren je isključivo na američke interese, posebno na očuvanje statusa SAD-a kao prve svjetske sile. Tom statusu ne prijeti Rusija, koja ne uspijeva da pobijedi Ukrajinu, a svakako ne Evropska unija. Očigledno je da Tramp procjenjuje da se s Rusijom može dogovoriti, a EU prisiliti na dogovor. Kina je jedina koja razvojno i ekonomski može parirati SAD-u i ne skriva takve ambicije.

Čini se da SAD, što je vidljivo iz dokumenta, prije svega želi promijeniti stav Evrope o ratu u Ukrajini – koji ona i dalje podržava i finansira – kao i njen odnos prema Kini, koja u EU i dalje nesmetano posluje kroz trgovinu i infrastrukturne projekte. Ne treba zanemariti slučaj Belgije, koja je blokirala pokušaj zapljene ruskog novca i njegovog usmjeravanja Ukrajini.

Dodatno, američka administracija traži da Evropa već do 2027. preuzme sve konvencionalne odbrambene sposobnosti NATO-a na evropskom tlu, što je praktično neizvodljivo i finansijski nedostižno. Što Evropa bude imala više troškova, manje novca će ostati za Ukrajinu.

U tu sliku uklapa se i eliminacija najuticajnijeg čovjeka u ukrajinskoj politici iz sjenke, Andrija Jermaka, kao i izjava Donalda Trampa Mlađeg o „ferarijima i bugatijima s ukrajinskim tablicama u Monaku“. Zatim i tekst u Trampu nesklonom Njujork tajmsu, koji tvrdi da je Volodimir Zelenski sam kriv za visoku korupciju jer je uklonio kontrolne mehanizme.

„Transatlantski razvod“

Evropski mediji su u čudu, ali prepoznaju da je riječ o surovoj taktici u kojoj važi samo sila.

- Trampova administracija prekinula je veze s Evropom i radi – baš kao i Vladimir Putin – na uništenju Evropske unije. U Briselu se i dalje drže mantre da je Amerika najvažniji saveznik Evrope. Ali to ne može prikriti šok zbog službenog proglašenja neprijateljem- piše Noje Osnabrik­er Cajtung.

Svojom novom Strategijom nacionalne bezbjednosti, SAD je predstavio dokument o transatlantskom razvodu. Čitanje 33 strane otkriva narušene odnose između SAD-a i Evrope. Odnos prema Ukrajini postao je simbol toga. Amerikanci više nijesu zabrinuti zbog zajedničke odbrane slobode i demokratije od brutalnog agresora, već zbog ‘strateške stabilnosti s Rusijom’. Oni koji su politiku popuštanja Vladimiru Putinu pripisivali isključivo Trampovoj amaterskoj diplomatiji sada će se pokazati u krivu, zaključuje Štutgarter Cajtung.