Još nema novca za adaptaciju bivše vojne karaule Gradine

Iako je Javno preduzeće Nacionalni parkovi Crne Gore apliciralo kod Uprave za kapitalne investicije kako bi obezbijedilo sredstva za adaptaciju bivše vojne karaule Gradine, koja se nalazi u okviru NP „Prokletije“ nijesu dobili novac, pa se nadaju da će značaj ovog projekta prepoznati neko od međunarodnih donatora. 

- Tokom 2023. godine JPNPCG je dobilo zvaničnu odluku o prijenosu vlasništva karaule Gradine kada su se stekli uslovi za sprovođenje adaptacije i prenamijenu ovog objekta u Centar za posjetioce kako bi ga učinili idealnim mjestom za informisanje turista i pružanje usluga koje nudi NP „Prokletije“ – saopšteno je Portalu ETV iz ove ustanove.

Ističu da je urađeno idejno rješenje i glavni projekat koji je dobio pozitivno mišljenje glavnog gradskog arhitekte Opštine Plav. 

- Prema premjeru i predračunu, procijenjeni troškovi za adaptaciju iznosili su 803.270,84 eura. Opština Plav je pružila podršku ovom projektu, uključujući i finansijsku pomoć za izradu glavnog projekta adaptacije – dodaju oni.

Napominju da se JPNPCG još od 2018. godine obraćalo nadležnim državnim institucijama sa zahtjevom da objekat bude stavljen u službu najmlađeg nacionalnog parka.

- Pored apliciranja za sredstva kod Uprave za kapitalne investicije, JPNPCG je više puta apliciralo za finansijsku podršku međunarodnih donatora za ovaj projekat – naglasili su oni.

Rekonstrukcija karaule Bjelaja, objašnjavaju iz ove ustanove, nije planirana, jer nije u vlasništvu Nacionalnih parkova.

Ekološki aktivisti sa područja Plava i Gusinja godinama zahtijevaju da država valorizuje brojne bivše vojne karaule na području NP „Prokletije“ i kategorični su da bi njihova sanacija znatno doprinijela turističkoj ponudi ovog kraja.

- Osim toga, otvorila bi se brojna radna mjesta. Nažalost, ništa od onoga što je najavljivano da će donijeti proglašenje NP „Prokletije“ nije se desilo. Sjete se da obećavaju od izbora do izbora, a u ovih 15 godina nije urađen nijedan infrastrukturni objekat. Nije urađen niti metar nasipa ili asfalta, niti jedan most, apsolutno ništa – ogorčen je aktivista Nedžad Cecunjanin.

Iz Nacionalnih parkova, s druge strane, ističu da je jedan od značajnih infrastrukturnih projekata od osnivanja NP „Prokletije“ izgradnja Centra za posjetioce.

- To je važan objekat za informisanje i edukaciju posjetilaca. JPNPCG kontinuirano radi na pronalaženju donatora i obezbjeđivanju dodatnih sredstava za razvoj infrastrukture u ovom nacionalnom parku, jer od sopstvenih prihoda nije moguće realizovati velike infrastrukturne projekte. JPNPCG je ulaganja usmjerilo u nabavku opreme, vozila i drugih potrebnih sredstava u cilju sprovođenja mjera zaštite u NP „Prokletije“ – ističu oni.

Dodaju da apliciraju i kod domaćih i međunarodnih fondova, „kako bi se unaprijedila turistička infrastruktura parka, uz očuvanje njegovih prirodnih vrijednosti“, a na tom polju sarađuju i sa lokalnom zajednicom i međunarodnim partnerima.

Mještani plavsko-gusinjskog kraja, međutim, nijesu zadovoljni i pitaju zašto je država dozvolila da brojne nekadašnje vojne karaule budu ruinirane, opljačkane i dovedene blizu stadijuma da je bilo kakva adaptacija nemoguća, umjesto da su valorizovane. 

Dostavili su nam i fotografije i video snimak koji to potvrđuju.

Nacionalni park Prokletije je najmlađi zaštićeni park u Crnoj Gori. Osnovan je 2009. godine, a prostire se na 1.660 hektara, na teritoriji opština Plav i Gusinje.

Na Prokletijama se nalazi najvisočiji vrh Crne Gore - Zla Kolata na 2.534 metra nadmorske visine.

Karakterišu ga brojna lednička jezera, od kojih je najatraktivnije Hridsko jezero.

Ovo jezero, kako piše na sajtu, još se naziva i Jezero sreće, jer u narodu postoji vjerovanje da kupanje u njemu donosi sreću, zdravlje, ljepotu i unutrašnji mir. Vjeruje se i da jezero ispunjava želje, ako u njega bacite novčić ili komad nakita.

Prokletije „čuvaju“ i praistorijski crtež „Lov na divljač“, urezan u stijeni na brdu Vezirova brada u Grebaji iz VIII vijeka p.n.e, kao i gravuru na kamenoj ploči nazvanu „Velika majka“ na Volušnici sa scenom borbe muškarca i žene sa vukom koji je napao dijete, a koja potiče iz srednjeg bronzanog doba (600 godina p.n.e).