Žiri za dodjelu Trinaestojulske nagrade brutalno prekršio Zakon o državnim nagradama

Žiri za dodjelu Trinaestojulske nagrade, čiji je dobitnik ove godine i negator Crne Gore i crnogorske nacije Bećir Vuković, brutalno je prekršio Zakon o državnim nagradama.

Na to su ukazali u crnogorskom PEN Centru ističući da taj Zakon jasno precizira da se „u jednoj oblasti može dodijeliti samo jedna godišnja Trinaestojulska nagrada“ - a da sva tri laureata godišnje nagrade za 2025. godinu dolaze iz oblasti kulturno-umjetničkog stvaralaštva: Vuković je književnik, Miloš Karadaglić muzičar, a Veljo Stanišić grafičar.

- Članom 17 stav 1 Zakona o državnim nagradama propisano je: „godišnja Trinaestojulska nagrada dodjeljuje se građaninu ili državljaninu Crne Gore, grupi lica ili pravnom licu koje ima sjedište na teritoriji Crne Gore, za rezultate od izuzetnog značaja za Crnu Goru, ostvarene u godini koja prethodi dodjeli nagrade, u oblastima kulturnog i umjetničkog stvaralaštva, sporta, prirodnih i društvenih nauka, privrede, ekologije, odnosno za djela ili ostvarenja u svim oblastima rada i stvaralaštva koja doprinose razvoju i afirmaciji Crne Gore“. Stavom 3 istoga člana propisano je da „u jednoj oblasti se može dodijeliti samo jedna godišnja Trinaestojulska nagrada“ - citirali su Zakon u PEN Centru.

Izvjesno je, kako su istakli, da su članovi Žirija grubo prekršili Zakon i još jednom derogirali najznačajniju državnu nagradu u Crnoj Gori.

Predsjednik žirija, inače, je Nikola Rakočević, a članovi Želidrag Nikčević, David Kalaj, Radoslav Stanišić, Miodrag Živković, Danilo Marunović i Dragan Koprivica.

KAMPANJA „PREUMLJAVANJA“

U PEN Centru su, stoga, ocijenili da brutalnost kojom se sprovodi kampanja „preumljavanja“ - kako ovaj proces nazva promoter nacifašističkih zločinaca, mitropolit Srpske pravoslavne crkve Joanikije Mićović - ogleda upravo i u djelovanju žirija za dodjelu najvišeg državnog priznanja koji je Skupština Crne Gore delegirala da obavi sramni posao.

- Taj je žiri bez zazora prekršio Zakon o državnim nagradama, što zahtijeva hitnu reakciju javnosti i nadležnih pravosudnih institucija - jasni su u PEN Centru.

Oni su pozvali predstavnike akademske javnosti i civilnog sektora, ali i političke predstavnike građana u Skupštini Crne Gore, te nadležne pravosudne ustanove da se suprotstave ovom eklatantnom primjeru izrugivanja zakonima i narušavanju dostojanstva države Crne Gore.

VRJEDNOSNI SUNOVRAT

Oni nijesu ostali nijemi na činjenicu da je negator svih vrijednosti koje simbolizuje Trinaesti jul - Bećir Vuković ove godine nagrađen. Decidni su da je takva odluka žirija skandalozna, te još jedan od primjera društvenog i vrjednosnog sunovrata u režiji crnogorskog režima.

- Ako su uslov za dodjelu nagrade „rezultati od izuzetnog značaja za Crnu Goru“, kako to propisuje Zakon o državnim nagradama, odlukom da Bećir Vuković dobije najznačajnije državno priznanje aktuelni režim šalje poruku da se vrijednosti koje u svom radu promoviše ovaj laureat - ksenofobija, islamofobija, kulturrasizam, anticrnogorstvo, slavljenje ratnih zločinaca, negiranje genocida i sl. - danas standardizovane kao „doprinos razvoju i afirmaciji Crne Gore“ - naveli su u PEN Centru. 

To je, kažu, dakle neka nova Crna Gora na koju nas ćeraju da se naviknemo gušeći slobodu misli i govora, brutalno gazeći Ustav i zakone, forsirajući klerikalizaciju i fašizaciju društva, targetirajući novinare, intelektualce i umjetnike, kriminalizujući ideju suverene Crne Gore i slično.

ŠTELOVANJE NAGRADE VUKOVIĆU

Jedan od članova žirija, reditelj Danilo Marunović juče je u intervjuu za Portal ETV rekao da je nagrada Bećiru Vukoviću štelovana.

- To mi je bilo jasno od početka i borio sam se u okvirima onoga što su moje mogućnosti unutar tog žirija. Žiri je formiran je kao refleksija parlamentarne strukturte, odnosa snaga u parlamentu. To je ekvivalent tog odnosa snaga, uvijek kroz istoriju dodjele te nagrade. I ako meni neko uputi kritiku kako sam ja mogao da stanem iza te odluke, mora znati da nijesam. Ja sam galasao za svoje kandidate i borio se za njih, većina je presudila - rekao je Marunović.

To je isto, cijeni on, kao da se kritikuju opozicioni crnogorski politički akteri zašto učestvuju u radu parlamenta.

- Dio javnosti apsolutno iz neznanja, iz površnog posmatranja naše realnosti donosi tako brzoplete i nerelane komentare - dodao je Marunović.

Tu su, kaže, suprotstavljena dva koncepta.

- Jedan je da li mi kao lojalisti građanske, suverene, evropske Crne Gore treba da ignorišemo prisustvo u žirijima te nagrade i da dozvolimo njima potpunu kontrolu nad nagradom koja nosi naziv 13. jula ili možemo da svojim prisustvom unutar žirija obezbijedimo u određenoj mjeri da nagradu dobiju i ljudi koji je zaista i zaslužuju. Fajter sam po prirodi, pristao sam da budem član toga žirija kroz ambiciju i želju da zaista tu nagradu dobuju ljudi koji su je zaslužili. Danas mogu sa sigurnošću da saopštim da je moje i prisustvo određenih kolega u Žiriju naša zasluga što je nagradu dobio jedan Miloš Karadaglić, uprkos njegovoj ingenioznosti kao izvođača i međunardnoj reputaciji, vjerovatno najpoznatijeg Crnogorca na planeti, da niije nas bilo u tom žiriju to se ne bi desilo - naveo je Marunović.

„BUKSOVCI“ IZGUBILI NAGRADU JER JER SE ČLAN ŽIRIJA, LOJALAN VUČIĆU, PREDOMISLIO

Jedan od kandidata koje je glasao su „The Books of Knjige“, a oni, prema tvrdnjama Marunovića, nijesu pobijedili „isključivo zbog nevjerovatnog spleta okolnosti“.

- Jedan od članova žirija lojalan režimu u Podgorici koji je pod kontrolom Aleksandra Vučića, svoje mišljenje promijenio u toku samog glasanja. U jednom trenutku je argumentovano bio za „Buksovce“, da bi to mišljenje promijenio u sljedećem krugu glasanja, sve u roku od 15 minuta - ispričao je Marunović juče Portalu ETV. 

Tako je, ističe on, izmakla šansa da nagrade jednu briljantnu umjetničku grupu kao što su „Buksovci“.

- Umjesto toga, prevagnula je politička odluka inspirisana ideološkim motivima - zaključio je on.

VUKOVIĆEV SRAMNI URADAK

Bećir Vuković je, inače, u autorskom tekstu za portal Vidovdan, bliskom vrhu Srpske Pravoslavne Crkve (SPC), 2021. iznio niz uvredljivih kvalifikacija na račun crnogorske nacije negirajući njeno postojanje, te navodeći „da su je izmislili nekadašnji komunistički funkcioner i disident Milovan Đilas i Kominterna“.

- Kad je Crna Gora kažnjena istorijskom ironijom. Onda kad je Kominterna krenula da izmišlja nacije. Đilas je Crnoj Gori oko vrata namako omču. Na tim vješalima do danas ljulja se potonja udovica Kominterne. Grana je suva, samo treba cimnuti nesrećnicu za mrtve nogare da se strovari na zemlju, i pregrnuti lopatom zemlje - napisao je Vuković.

Naveo je da su „današnji komiti nedonoščad Kominterne, a postojanje današnje Crne Gore je istorijska ironija“.

- Da ironija bude veća, mladi monah Joanikije sahranio je Đilasa. Na sahrani nije bilo sinova komunista, bili su sinovi četnika. U petak 20. avgusta, u kući Radenovića u Podbišću, dvadesetak Mojkovčana, i prijatelja iz Pive i Pljevalja, razgovaralo je o prekipjeloj muci srpskoj koja u kontinuitetu traje od Đilasove crnogorske nacije do raspopovih komita… Sjedio sam u istoj sobi, na istom mjestu na kojem sam sjedio i poslije Đilasove sahrane. Kakve li ironije - piše Bećir Vuković koji je te godine izabran za predsjednika žirija za dodjelu najveće državne nagrade, a čiji je sada dobitnik.

Vuković je u istom uratku napisao i da je današnja Crna Gora „ironija istorije“.

- U nedelju 22. avgusta, na Cetinju, održan je protest novokomponovanih komita na čelu sa svučenim policajcem iz Podbišća. Ironija ironiju stiže i prestiže… Kako god premišljali, današnja Crna Gora nije ništa drugo nego epilog - ironije istorije. Na mitingu spiker je zamolio da se mnogo ne maše krstovima, jer to vrijeđa neke - Crnogorce. Koje, nije rečeno. Ako su u pitanju kakvi konvertiti, ispada da je i konvertite izmislila Kominterna… Nekoliko trenutaka prije nego ga je transparent mlatio po glavi, iznad direktora NVO crnogorske crkve, vijorila se zastava SAD-a, sa 50 zvezdica. Nije manje zvijezda prebrojio ni raspop u crnoj spavaćici… A, Crna Gora je bila 200 godina na budžetu Rusije. I tako opstala na kamenu. Malo je reći da je u pitanju samo ironija - napisao je, pored ostalog, Vuković.