Spajić: Crna Gora rame uz rame sa većim ekonomijama

U prethodnih šest godina Crna Gora je uložila više od 167 miliona eura u sprovođenje prve Strategije pametne specijalizacije (S3 2019–2024). Sada je u toku priprema nove strategije za period 2026–2031, koja će dodatno ojačati inovacione i naučno-istraživačke aktivnosti u zemlji. Zvanično je otvoren i Proces preduzetničkog otkrivanja (EDP), ključna faza u izradi ovog strateškog dokumenta.

Strategija pametne specijalizacije predstavlja krovni dokument kojim se definišu oblasti sa najvećim potencijalom za razvoj kroz istraživanje i inovacije. Preliminarno su identifikovane oblasti: energija i održiva životna sredina, inovativni i održivi turizam, održiva poljoprivreda i lanac vrijednosti hrane, informaciono-komunikacione tehnologije i građevinarstvo. Ove oblasti biće predmet daljih konsultacija u okviru EDP procesa.

Premijer Milojko Spajić istakao je da su rezultati prve strategije dokaz da Crna Gora ima znanje i kapacitet da se razvija ravnopravno sa mnogo većim ekonomijama.

– Strategija pametne specijalizacije omogućila je pokretanje Fonda za inovacije, razvoj Naučno-tehnološkog parka u Podgorici i Tehnopolisa u Nikšiću, gdje danas posluje više od 150 kompanija i timova. Samo kroz poreske olakšice država je obezbijedila sedam miliona eura podrške investitorima, što je u 2024. donijelo milion eura direktnih stranih investicija u inovacione kompanije – rekao je Spajić.

Ekaterina Paniklova, stalna predstavnica UNDP-a u Crnoj Gori, naglasila je značaj ovakvog procesa koji povezuje Vladu, privredu, akademsku zajednicu i civilno društvo.

– U središtu procesa je preduzetničko otkrivanje – prostor gdje ideje postaju prilike za ulaganja i partnerstva. UNDP, zajedno sa UNECE-om, kroz projekat IDEA-ME finansiran od strane EU, podržava Crnu Goru u jačanju inovacionog sistema i njegovom usklađivanju sa evropskim standardima – kazala je Paniklova.

Ministarka prosvjete, nauke i inovacija Anđela Jakšić–Stojanović istakla je da Crna Gora ulazi u novi razvojni ciklus.

– Pred nama je proces konsultacija u okviru preduzetničkog otkrivanja, tokom kojeg ćemo identifikovati ključne oblasti rasta za narednih šest godina. Na osnovu dosadašnjih analiza predloženo je pet oblasti, a konačni prioriteti biće utvrđeni nakon završetka konsultacija – poručila je ona.

Predstavnik Udruženog istraživačkog centra EK Migel Landabaso Alvarez ocijenio je da je EDP proces “fundamentalni dio kvalitetne Strategije pametne specijalizacije Crne Gore”, te istakao da je riječ o važnom iskoraku u kontekstu evropskih integracija i modernizacije crnogorske ekonomije.

Ivana Janković-Mijanović, nacionalna S3 koordinatorka, podsjetila je da je Crna Gora prva zemlja van EU koja je usvojila Strategiju pametne specijalizacije 2019. godine.

– Pametna specijalizacija znači da ulažemo u ono što nas čini konkurentnim i prepoznatljivim. To je put ka modernoj Crnoj Gori i mi ga posvećeno pratimo – naglasila je ona.

Proces preduzetničkog otkrivanja, koji je otpočeo danas, omogućiće da država, privreda, akademska i istraživačka zajednica, kao i civilno društvo, kroz zajednički dijalog definišu ključne prioritete za razvoj.

– Zajedno ulažemo u snažniju, konkurentniju i pametniju Crnu Goru – poručeno je sa skupa.