Izrael zvanično odobrio skandalozni E1 plan: Sahrana palestinske države i presijecanje Zapadne obale

Izraelska Civilna administracija službeno je odobrila dugoočekivani i višestruko osporavani E1 plan, čime je otvoren put za izgradnju više od 3.400 novih stambenih jedinica u naselju Ma’ale Adumim, istočno od okupiranog Jerusalema, te uspostavu novog naselja Asahel.

Plan predviđa i izgradnju 342 stambene jedinice, javnih objekata i prateće infrastrukture.

Radi se o jednom od najosjetljivijih i najkontroverznijih izraelskih kolonizacijskih projekata, jer bi njegova realizacija povezala Ma’ale Adumim s Jerusalemom, praktično presjekla Zapadnu obalu na dva dijela i onemogućila formiranje teritorijalno održive palestinske države s Istočnim Jerusalemom kao glavnim gradom.

Odobrenje plana dolazi na inicijativu izraelskog ministra finansija Bezalela Smotriča, koji je otvoreno poručio da je cilj "sahraniti svaku ideju palestinske države i učvrstiti izraelski suverenitet na cijelom području".

Udar na Beduine i masovna eksproprijacija zemlje

Implementacija E1 plana predviđa oduzimanje blizu 3.000 dunuma palestinske zemlje i prijeti potpunim raseljavanjem beduinskih zajednica poput Khan al-Ahmara i Jabal al-Babe. Samo u Jabal al-Babi živi više od 300 stanovnika, potomaka porodica koje su već jednom protjerane iz Naqaba 1948. i ponovo nakon okupacije Jerusalema 1967. godine.

Iz palestinskog povjerenstva za otpor zidovima i kolonizaciji upozoravaju da izraelski kolonijalni projekti imaju jasan cilj – otimanje što većih površina palestinske zemlje, njihovo judaiziranje i mijenjanje demografskog i historijskog identiteta Jerusalema.

- E1 plan nije samo prostorni, nego i politički projekat. Njegova realizacija znači izolaciju Jerusalema od palestinskih zajednica i prekid kontinuiteta između sjevera i juga Zapadne obale - navodi se u analizi Komisije.

Istorija plana i podplanovi

Master plan E1 odobren je još 1999. godine i obuhvatao je 12.000 dunuma, od kojih je većina proglašena "državnom zemljom" i pripojena naselju Ma’ale Adumim. Tokom godina razvijeno je više podplanova, uključujući:

izgradnju industrijske zone na 1.350 dunuma,

policijske baze na 180 dunuma,

deponije otpada na zemljištu sela Anata i Shuafat, koja se planira pretvoriti u park za doseljenike,

te tri detaljna plana stambene gradnje, ukupno više od 3.600 stambenih jedinica i 2.000 hotelskih soba.

Poseban segment čini tzv. "Fabric of Life Road", putna mreža koja zaobilazi palestinska naselja, a izrađena je s ciljem da Palestince izbaci s glavnih saobraćajnica i olakša povezivanje izraelskih naselja s Jerusalemom.

Posljedice: izolacija i etničko čišćenje

Analitičari upozoravaju da je E1 plan ključni dio izraelskog koncepta "Velikog Jerusalema", koji podrazumijeva aneksiju velikih blokova naselja – Ma’ale Adumima na istoku, Giv’at Ze’eva na sjeveru i Gush Etziona na jugu. Na taj način se stvara izraelski prsten oko Jerusalema i palestinskim zajednicama oduzima svaki prostor za razvoj.

Beduinske zajednice u istočnim padinama i Jordanskoj dolini, njih ukupno 46, nalaze se pod stalnim pritiskom raseljavanja. Izrael ih pokušava premjestiti u tzv. "alternativne zone" poput al-Jabala u al-Eizariyi ili Fasayila kod Jerihona, ali zbog otpora lokalnog stanovništva ti planovi nikada nisu u potpunosti sprovedeni.

"Sahrana dvodržavnog rješenja"

Odobrenje E1 plana izazvalo je snažne reakcije među Palestincima i međunarodnim organizacijama, koje upozoravaju da se radi o "sahrani dvodržavnog rješenja".

Palestinske vlasti poručuju da Izrael ovim projektom provodi politiku etničkog čišćenja i trajnog oduzimanja palestinskih teritorija. Na meti su i historijske palestinske četvrti kao što su Anata, Shuafat i Kafr ‘Aqab, koje se sistematski uklanjaju iz urbane strukture Jerusalema.

Istovremeno, izraelski gradonačelnik naselja Ma’ale Adumim već je najavio nove projekte u okviru E1, uključujući izgradnju zabavnog parka na 800 dunuma, umjetnog jezera, sportskih terena i hotela, kao i novih stambenih četvrti koje bi povezale Jerusalem s Jordanskom dolinom.