Indija i Pakistan dogovorili potpuni i trenutni prekid vatre

Američki predsjednik Donald Tramp objavio je da su se Indija i Pakistan dogovorili o "potpunom i trenutnom prekidu vatre", nakon "duge noći razgovora" uz posredovanje SAD-a.

U objavi na mreži Truth Social Trump je pohvalio obje zemlje zbog korištenja "zdravog razuma i velike inteligencije".

Pakistanski ministar vanjskih poslova Išak Dar potvrdio je odmah Trampovu objavu o prekidu vatre, u sukobu koji je nastao nakon napada u indijskom Kašmiru prije dvije sedmice u kojem je ubijeno 26 hinduističkih turista.

- Pakistan i Indija su se dogovorili o prekidu vatre s trenutnim efektom. Pakistan je oduvijek težio miru i sigurnosti u regiji, bez ugrožavanja svog suvereniteta i teritorijalnog integriteta - naveo je Dar.

Indijski ministar vanjskih poslova Vikram Misri takođe je potvrdio da je generalni direktor vojnih operacija za Pakistan 10. maja poslijepodne pozvao svog indijskog kolegu i da su se dvije strane složile da će obje strane prestati s bilo kakvom pucnjavom na kopnu, u vazduhu i s mora.

Američki državni sekretar Marko Rubio takođe je na mreži X potvrdio primirje između Indije i Pakistana, navodeći da je u proteklih 48 sati razgovarao s visokim indijskim i pakistanskim zvaničnicima, te da su u razgovori uključivali američkog potpredsjednika Džej Di Vensa, premijere Indije i Paksistana, Narendru Modija i Šehbaza Šarifa.

- Zadovoljstvo mi je da objavim da su vlade Indije i Pakistana pristale na trenutni prekid vatre i početak razgovora o širokom spektru pitanja na neutralnom mjestu. Pohvaljujemo premijere Modija i Šarifa za njihovu mudrost, razboritost i državništvo u odabiru puta mira - naveo je Rubio koji je od kraja aprila vodio redovne razgovore s pakistanskim premijerom Šarifom i indijskim ministrom vanjskih poslova Subrahmanyamom Subrahmandžamom Džaišankarom.

Tramp je ranije ove sedmice rekao da su rastuće tenzije sramota i da želi da se zaustave.

Dogovor o prekidu vatre uslijedio je nakon što su dvije susjedne države s nuklearnim oružjem nastavile i 10. maja od jutarnjih sati razmjenjivati napade, u kojim je od 7. maja poginulo oko 50 civila.

Razmjena napada prethodnih dana

Pakistan je 10. maja izveo napade na Indiju poslije indijskog ispaljivanja raketa na pakistanske vazdušne baze. Pakistanski bezbjednosni izvori rekli su za Radio Mashaal, program Radija Slobodna Evropa (RSE) da je operacija imala kodni naziv Bunyanun Marsoos, arapsku riječ preuzetu iz ajeta u Kuranu koja znači čvrsti stub.

Indijska vojska je saopštila da je Pakistan izveo napade dronovima na nekoliko tačaka duž njegove zapadne granice. Istovremeno, dvije eksplozije odjeknule su ujutro u Islamabadu i Ravalpindiju, gdje se nalaze sjedišta generalštaba i obavještajne službe.

Pakistanska Međuslužba za odnose s javnošću (ISPR) saopštila je da je uništeno skladište koje je korišćeno za skladištenje indijskih projektila Brahmos. Vojska je saopštila da su se dogodili i napadi na nekoliko drugih lokacija, uključujući aerodrom Pathankot i bazu vazdušnih snaga Udhampur. Pakistan je takođe saopštio da je ispalio projektile Fatah 1 na dvije indijske vazdušne baze.

Indijska vojska nazvala je pakistanske postupke neprihvatljivim.

- Pakistanska očigledna eskalacija napada dronovima i drugom municijom nastavlja se duž naših zapadnih granica. U jednom takvom incidentu, danas oko pet sati ujutro, više neprijateljskih naoružanih dronova uočeno je kako lete iznad Kasa Kanta, Amritsar - saopštila je vojska na mreži X.

Novi napadi počeli su nekoliko sati nakon što je ministar vanjskih poslova Saudijske Arabije napustio Pakistan. Adel Al-Džubeir bio je u Islamabadu kako bi se sastao sa Šarifom, navodi se u saopštenju. Posjetio je Indiju prije nego što je sletio u Islamabad 9. maja na razgovore s pakistanskim liderima.

Pakistan je ranije saopštio da su rakete, koje je očigledno ispalila Indija, pale na različite lokacije u Pakistanu. Jedna od raketa pogodila je vazdušnu bazu Noor Khan u gradu Ravalpindi. Vazdušna baza je mjesto gdje se nalazi vojno sjedište i udaljena je manje od 30 kilometara od ključnih zgrada, uključujući predsjedničku kuću, Parlament i kuću premijera, u glavnom pakistanskom gradu Islamabadu.

Govoreći na brzo organiziranoj konferenciji za novinare ubrzo nakon što su rakete ispaljene na Pakistan kasno 9. maja, generalni direktor ISPR-a, general-pukovnik Ahmad Šarif, rekao je da je napad Indije usmjeren na vazdušnu bazu Noor Khan spriječen.

Dvije druge rakete ispaljene su na dvije druge vazdušne baze - Murid i Shorkot, rekao je. Šarif je tvrdio da je Indija ispalila i neke rakete u Avganistanu.

Eksplozija je prijavljena u gradu Pešavaru u ranim jutarnjim satima 10. maja, javo je dopisnik Radija Mashaal.

Tenzije između nuklearno naoružanih rivala porasle su od napada na popularno turističko mjesto u Kašmiru, koji je pod kontrolom Indije, 22. aprila u kojem je ubijeno 26 civila, uglavnom hinduističkih indijskih turista. Nju Delhi je okrivio Pakistan za podršku napadu, što Islamabad odbacuje.

Međunarodna reakcija

Grupa sedam zemalja je 9. maja pozvala na maksimalnu suzdržanost i od Indije i od Pakistana i pozvala ih na direktan dijalog.

Ministri vanjskih poslova Velike Britanije, Kanade, Francuske, Njemačke, Italije, Japana, Sjedinjenih Američkih Država i Evropske unije rekli su da "snažno osuđuju" smrtonosni napad na turiste u indijskom Kašmiru 22. aprila i "pozivaju na maksimalnu suzdržanost i od Indije i od Pakistana".

Kina je takođe apelovala na Indiju i Pakistan, dvije susjedne nuklearne sile, da izbjegnu zaoštravanje.

Indijske snage su 6. maja pogodile ciljeve širom pakistanskog Kašmira i pakistanske provincije Punjab, u akciji koju je Indija nazvala "preciznim napadima" protiv "terorista", a poslije napada u indijskom Kašmiru u kojem je ubijeno 26 hinduističkih turista.

Indija je ranije saopštila da su dvojica od trojice osumnjičenih u tom napadu pakistanski državljani, ali nije navela nikakve detaljne dokaze. Pakistan je negirao da ima ikakve veze sa ubistvima.

Indija i Pakistan, koji su stekli nezavisnost od Britanije 1947. godine, vodili su tri opsežna rata 1948, 1965. i 1971. godine, te ograničeni sukob 1999. godine. Centralno pitanje ostaje Kašmirska dolina, koju Indija smatra svojim Atoot Angom (sastavnim dijelom), dok Pakistan to vidi kao "nedovršenu agendu podjele" Indijskog potkontinenta.

Kašmir je podijeljen između tri susjedne zemlje s nuklearnim oružjem, pri čemu Indija kontrolira oko 45 odsto, Pakistan oko 35 odsto, a Kina - nakon kratkog rata s Indijom 1962. godine - okupira preostalih 20 odsto.