Ombudsman: Govor mržnje zabrinjavajuće prisutan, borba ne daje željene rezultate

Govor mržnje i dalje je u zabrinjavajućoj mjeri prisutan u javnom diskursu Crne Gore, upozorili su iz institucije Ombudsmana, navodeći da brojne aktivnost koje se sprovode u borbi protiv te negativne pojave ne daju željene rezultate.

Iz institucije Ombudsmana su, povodom Međunarodnog dana borbe protiv govora mržnje, rekli da zloupotreba slobode izražavanja, kojom se podstiče i širi mržnja, direktno ugrožava druga ljudska prava.

- Pravo na jednakost, dostojanstvo, bezbjednost, privatan život i život bez straha, kao i zaštitu od diskriminacije. Jednostavno rečeno, tamo gdje počinje mržnja, tamo prestaju slobode - kazali su iz institucije Ombudsmana.

U saopštenju se navodi da posljednjih godina, razvojem društvenih mreža, ali i prisustvom neregistrovanih portala, kao i neadekvatnom administracijom komentara na registrovanim portalima, ta negativna društvena pojava poprimila je razmjere svojevrsne epidemije.

Kako se dodaje, o toj pojavi se dosta govori, ali ona i dalje ugrožava društvenu koheziju, odnosno poštovanje i povjerenje među ljudima, principe pluralizma i tolerancije, kao važnih osnova demokratskih načela i standarda.

Iz institucija Ombudsmana su rekli da godinama ukazu na važnost pravovremenih reakcija, prije svega kroz preduzimanje institucionalnih mjera na sankcionisanju primjera govora mržnje, kao i važnost principijelne javne osude, a sve u cilju smanjenja prostora da ovakvi primjeri eskaliraju u ekstremizam i nasilje.

- To posebno imajući u vidu koliko smo, kao društvo, i dalje neotporni da aktuelna važna društveno-politička pitanja rješavamo konstruktivnim dijalogom i suočavanjem činjenica - kaže se u saopštenju.

Navodi se da se i u posljednjem godišnjem izvještaju o radu ponavljaju ocjene da se govor mržnje, zasnovan na različitim ličnim svojstvima potencijalnih žrtvi, najčešće procesuira u postupku utvrđivanja prekršajno-pravne odgovornosti, a izostaje krivično gonjenje.

- Pa se na taj način ne šalje jasna poruka da se na ove delikte mora reagovati izricanjem djelotvornih, proporcionalnih i odvraćajućih sankcija - kaže se u saopštenju.

Iz institucije Zaštitnika su istakli da je radi vođenja adekvatne i sveobuhvatne statistike, neophodno da Uprava policije konkretizuje osnov diskriminacije iz člana 2 stav 2 Zakona o zabrani diskriminacije, odnosno lično svojstvo osoba kojima su uvredljivi komentari i upućeni.

- Takođe, obeshrabrujuća je činjenica da po prijavama za uvredljive komentare nije bilo moguće utvrditi identitet počinilaca, zbog čega u tim predmetima nije izrečena sankcija - naveli su iz institucije Ombudsmana.

Kako su dodali, u slučajevima, kada za to ima zakonske osnove, izuzetno je važno pravovremeno procesuirati odgovorne.

- Jer društvena osuda bez drugih posljedica autorima i počiniocima djela ne šalje jasnu poruku da se govor mržnje neće tolerisati - kazali su iz kancelarije Ombudsmana.

Oni su na Dan borbe protiv govora mržnje, koji su Ujedinjene nacije ustanovile kako bi ukazale na važnost globalnog suzbijanja mržnje, netrpeljivosti, diskriminacije i nasilne retorike, podsjetili na ranije date preporuke u toj oblasti.

- Da se urede mehanizmi kontrole internet publikacija koje nijesu upisane u evidenciju medija, sa ciljem suzbijanja objavljivanja i širenja sadržaja sa elementima govora mržnje, mizoginog i seksističkog govora - kaže se u saopštenju.

Preporuka je i da se na portalima blagovremeno moderiraju i uklanjaju komentari koji sadrže elemente govora mržnje, seksističkog i mizoginog govora i drugog nezakonitog sadržaja;

Među preporukama je i da se na govor mržnje u onlaj /online/ prostoru reaguje pravovremeno i adekvatno, kroz mehanizme samoregulacije, ali i postupke utvrđivanja krivično - pravne i prekršajno - pravne odgovornosti, odnosno izricanjem djelotvornih, proporcionalnih i odvraćajućih sankcija.

Ombudsman je preporučio i da se u predmetima govora mržnje vodi evidencija kako je propisano za evidencije o slučajevima prijavljene diskriminacije, posebno evidentiranjem ličnog svojstva žrtve i drugih podataka na strani i žrtve i počinilaca.

Navodi se da je preporuka i da se prilikom kvalifikovanja prekršaja ima u vidu odredba člana 9a Zakona o zabrani diskriminacije kojom je govor mržnje predviđen kao poseban oblik diskriminacije;

Među preporukama je i to da se prilikom odmjeravanja sankcije za govor mržnje uzimaju u obzir otežavajuće okolnosti u vidu motiva za izvršenje zasnovanog na predrasudi, odnosno ličnom svojstvu žrtve.

Preporuka Ombudsmana da se radi prevencije govora mržnje i promocije kontranarativa sprovode obuke i edukacije, posebno za djecu i mlade, u smislu granica slobode izražavanja i štetnosti govora mržnje.

- Na kraju, jedna od naših ključnih poruka povodom ovog Dana jeste - ako od riječi sve počinje – neka počne poštovanjem - zaključuje se u saopštenju institucije Ombudsmana.