ZOCG: Za kvalitet vodnih usluga neophodne izmjene zakona i metodologije

Razmatranje Nacrta metodologije o izmjenama i dopunama Metodologije za utvrđivanje cijena usluga za obavljanje regulisanih komunalnih djelatnosti Regulatorne agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti kao i Nacrta granskog kolektivnog ugovora za komunalnu djelatnost koji je pripremila radna grupa Privredne komore Crne Gore (PKCG), bile su glavne teme na sastanaku Platforme za dijalog zainteresovanih strana u oblasti vodnih usluga koji je organizovala Zajednica opština Crne Gore (ZOCG), uz podršku RCDN+ projekta (Regionalna mreža za razvoj kapaciteta u oblasti vodosnabdijevanja i kanalizacije).

- Negativni trendovi, naročito ograničavajuća rješenja u Zakonu o komunalnim djelatnostima čije je izmjene Zajednica inicirala, Granski kolektivni ugovor za stambeno-komunalnu djelatnost, obaveza izjednačavanja cijena vodnih usluga građanima i privredi i nevoljnost lokalnih samouprava da daju saglasnost na povećanje cijene koje su utvrđene u skladu sa zakonom, značajno ugrožavaju poslovanje svih pružaoca vodnih usluga u Crnoj Gori . saopšteno je iz Zajednice opština.

Kako su naveli, ključne novine u Nacrtu metodologije o izmjenama i dopunama Metodologije za utvrđivanje cijena usluga za obavljanje regulisanih komunalnih djelatnosti odnose se na način utvrđivanja troškova radne snage za 2026., 2027. godinu (kao prelazni period) i utvrđivanje troškova radne snage počev od 2028. godine pa nadalje.

- Polazna osnova za utvrđivanje troškova po ovom osnovu je definisana od troškova koji su ostvareni u 2024. godini, koja je prva puna godina u kojoj su značajno povećani troškovi zbog uticaja izmjena Granskog kolektivnog ugovora za stambeno-komunalnu djelatnost iz oktobra 2023. godine. Suština ovih izmjena se odnosi da u opravdane troškove za formiranje cijena za 2026. godinu budu priznati troškovi do iznosa troškova ostvarenih po ovom osnovu u 2024. godini, a za 2027. godnu do iznosa troškova ostvarenih u 2025., ali ne više od iznosa ostvarenog u 2024. godinii - dodaju u saopštenju.

Metodološki pristup utvrđivanja cijena počev od 2028. godine, podsjećaju, zasniva se na principu stimulisanja racionalizacije troškova radne snage, na način što se pola iznosa od ušteda troškova radne snage ostvarenih u prethodnoj godini priznaju kao opravdani troškovi poslovanja za regulatorni period.

- Pored navedenog, izmjenama se pojednostavljuje način obračuna troškova električne energije, u slučaju promjene elemenata u toku regulatorne godine - kazali su iz ZOCG.

U diskusiji koja je uslijedila, ukazano je da zbog zakonskih ograničenja, Metodologija ne može priznati realne troškove koji se odnose na unapređenje i osavremenjavanje poslovanja pružaoca vodnih usluga, te da je potrebno prethodno izvršiti izmjene Zakona o komunalnim djelatnostima.

- Sanja Uljarević (PKCG) podsjetila je da je Ustavni sud utvrdio da Vlada i reprezentativni sindikat nijesu imali ovlašćenja da zaključe granski kolektivni ugovor koji bi se odnosio na privredna društva čiji su osnivači jedinice lokalne samouprave, i van snage stavio član 2 Granskog kolektivnog ugovora za stambeno-komunalnu djelatnost, kojim je bio uređen opseg primjene - navodi se u saopštenju.

U cilju popunjavanja pravne praznine nastale odlukom Ustavnom suda, u okviru Udruženja komunalne privrede PKCG formirana je radna grupa koja je pripremila Nacrt granskog kolektivnog ugovora za komunalnu djelatnost za sva privredna društva čiji su osnivači jedinice lokalne samouprave.

Po Zakonu o lokalnoj samoupravi, skupština opštine je osnivač privrednih društava. Iz navedenog, proizilazi da sve zainteresovane skupštine opština treba da daju saglasnost na tekst kolektivnog ugovora, kao i da ovlaste lice za njegovo potpisivanje u ime osnivača.

- S obzirom da bi se navedeni kolektivni ugovor odnosio i na privredna društva koji negativno posluju, prema odredbama Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, predlog koeficijenata iz granskog kolektivnog ugovora podliježe davanju prethodnog mišljenja Ministarstva finansija i saglasnosti Vlade - dodaju u saopštenju.

Na zahtjev Privredne komore, ZOCG je Nacrt granskog kolektivnog ugovora proslijedila opštinama na razmatranje i dalje postupanje. Nacrt granskog kolektivnog ugovora ima karakter ponude u pregovaračkom postupku između opština kao osnivača komunalnih i vodovodnih preduzeća i reprezentativne organizacije sindikata.