Afirmacijom arbitraže kreira se bolja poslovna klima
Afirmacijom arbitraže pomaže se kreiranju bolje poslovne klime u Crnoj Gori, što će privući nove investicije i doprinijeti daljem rastu crnogorske privrede, saopštila je predsjednica Privredne komore (PKCG), Nina Drakić.
Ona je kazala da arbitraža, kao fleksibilan, pouzdan i međunarodno priznat proces rješavanja sporova, ima ključnu ulogu u očuvanju poslovnih interesa i stvaranju povoljnog investicionog ambijenta.
„Komora, zajedno sa Arbitražnim sudom, već dugi niz godina promoviše arbitražu i uspjela je da ovaj proces učini dostupnim i pozicionira ga kao efikasnu alternativu sudskim postupcima“, navela je Drakić na drugom crnogorskom arbitražnom danu na temu Zašto rješavati privredne sporove pred Arbitražnim sudom pri Privrednoj komori Crne Gore?
Predsjednik Arbitražnog suda pri PKCG, Vesko Božović, ocijenio je da se ova institucija može pohvaliti nizom aktivnosti realizovanih između dva Arbitražna dana, među kojima se posebno izdvaja stupanje na snagu dva normativna akta – revidiranih Arbitražnih pravila pred Arbitražnim sudom pri Privrednoj komori i Pravilnika o arbitraži.
Među novinama se, kako je saopšteno iz PKCG, posebno izdvaja učešće trećih lica u arbitraži ukoliko to ne povređuje prava strankama, a što otvara mogućnosti na primjer biznisima, investicionim fondovima i drugim finansijskim organizacijama, jakim advokatskim kućama da budu učesnice u postupcima.
Ministar pravde, Bojan Božović, pozdravio je skup putem video uključenja, čestitajući svima koji su učestvovali u kreiranju unaprijeđenog regulatornog okvira za razvoj arbitraže.
Božović je najavio organizaciju niza sastanaka sa PKCG i Arbitražnim sudom kako bi se postigao nivo spremnosti kojem Crna Gora teži u ovoj oblasti.
Profesor Vladimir Pavić iz Beograda rekao je da arbitraža predstavlja efikasnu alternativu klasičnim sudskim procesima, posebno za složene privredne i međunarodne sporove.
On smatra da uz manje formalnosti, fleksibilnost postupka i mogućnost izbora arbitara, arbitraža omogućava brzinu i prilagođavanje specifičnim potrebama stranaka.
„Arbitraža pruža brzinu, efikasnost prekograničnog priznanja i izvršenja, te mogućnost ugovaranja neutralnog foruma u međunarodnim okvirima, što je od velike važnosti za stranke iz različitih pravnih kultura“, kazao je Pavić.
On je naveo da se prilikom ugovaranja arbitraže često kao glavno pitanje ističe pred koju arbitražu se ide, što smatra pogrešnim, jer su veoma male razlike da li će proces biti u Londonu, Parizu, Berlinu ili negdje drugo.
Uz sve prednosti, Pavić je ukazao i na moguće nedostatke arbitražnog postupka. Pojedini faktori, kao što su jezik, stečaj ili veliki broj učesnika, mogu zakomplikovati tok postupka, dok kod investicione arbitraže postoje izazovi zbog specifičnih pravnih pitanja.
Profesor Davor Babić smatra da je arbitraža ključan instrument u međunarodnom pravu, omogućavajući strankama brza i efikasna rješenja sporova.
On je naveo da je izbor arbitražnog tribunala od suštinskog značaja, jer njegov kvalitet direktno utiče i na kvalitet i ishod arbitraže. Stranke bi pri odabiru arbitara trebalo da teže saradnji i povjerenju, jer dobro odabrani arbitri, koji uživaju povjerenje obje strane, doprinose pravednijem i kvalitetnijem postupku.
Babić je takođe istakao važnost fleksibilnosti arbitraže koja omogućava prilagođavanje postupka specifičnostima spora i međunarodnim standardima. To olakšava brže i transparentnije rješavanje sporova u skladu sa potrebama svih učesnika.
On smatra da je važno upoznati javnost s postojećim iskustvom koje je Arbitražni sud pri PKCG stvorio u svojoj praksi, jer razvijena arbitražna praksa i podrška državnih sudova arbitraži predstavljaju značajnu prednost za investitore.
Arbitar, bivša sutkinja Apelacionog suda Crne Gore, Dijana Raičković, govorila je o pravnom okviru koji reguliše arbitražu u Crnoj Gori, naglašavajući ključne zakone i međunarodne konvencije koje omogućavaju efikasno rješavanje sporova.
„Zakon o arbitraži (2015) definiše unutrašnju i međunarodnu arbitražu, a prema Zakonu o izvršenju i obezbjeđenju, arbitražne odluke imaju snagu izvršne isprave na teritoriji Crne Gore“, navela je Raičković.
Učesnici su se složili da je neophodno dalje unapređivati zakonodavni okvir, kako bi se obezbijedila efikasnost, transparentnost i pouzdanost arbitražnog postupka, a samim tim i unapređenje međunarodnog privrednog prava.
Diskusija je pokazala da su dalja edukacija i osnaživanje pravne zajednice ključ za uspješno primjenjivanje arbitraže u Crnoj Gori.