CEFTA sporazumi među ključnim procesima regionalne saradnje

CEFTA sporazumi i Zajedničko regionalno tržište su među ključnim procesima regionalne saradnje i nacionalne reformske agende, ocijenjeno je na okruglom stolu Unapređenje regionalne saradnje 2.0: Crna Gora i CEFTA – osam mjeseci nakon potpisivanja.

Izvršna direktorica Instituta za strateške studije i projekcije (ISSP), koji je organizovao okrugli sto, Jadranka Kaluđerović, naglasila je značaj institucionalne transparentnosti i javnog dijaloga za pretvaranje regionalnih sporazuma u reforme koje su važne za građane i privredu.

Ona je u Evropskoj kući u Podgorici istakla potrebu za snažnijom međuinstitucionalnom koordinacijom i otvorenijim prostorom za uključivanje civilnog društva u sve faze sprovođenja.

Riječ je o jednom od šest događaja koji su realizovani u glavnim gradovima zemalja SEE6 između 21. i 29. maja, sa ciljem praćenja napretka u sprovođenju CEFTA sporazuma usvojenih u oktobru prošle godine i podrške regionu na putu ka dubljoj integraciji u EU, u okviru Agende za zajedničko regionalno tržište (CRM) i Berlinskog procesa.

Zamjenica šefa misije Ambasade Velike Britanije u Podgorici, Sara Pilbim, je predstavljajući zemlju domaćina Samita Berlinskog procesa ove godine, istakla kontinuiranu posvećenost te države stabilnosti i prosperitetu Zapadnog Balkana kroz dublju ekonomsku integraciju i punu implementaciju CRM i CEFTA mjera.

Panel diskusija pod nazivom Institucionalni kapaciteti Crne Gore za sprovođenje CEFTA sporazuma okupila je predstavnike institucija, eksperte i predstavnike civilnog sektora, među kojima su bili Marko Mandić iz CEFTA sekretarijata, Anja Tuševljak iz Uprave carina Crne Gore i Ardian Hakaj iz Instituta za saradnju i razvoj.

Panelisti su govorili o do sada postignutom, ali i ukazali na ključne izazove – uključujući fragmentaciju odgovornosti među institucijama, gdje neke sporazume sprovodi jedno ministarstvo, dok drugi zahtijevaju koordinaciju više ministarstava, ili ministarstva i agencija, često bez jasno definisanih mandata.

“Česte strukturne promjene u javnoj upravi, poput spajanja ili razdvajanja ministarstava, kao i velika fluktuacija kadra, predstavljaju izazov, jer narušavaju kontinuitet, usporavaju reformske procese i zahtijevaju ponovno uspostavljanje institucionalne memorije i koordinacije među institucijama”, navodi se u saopštenju.

Dodatno, dugotrajne međuministarske konsultacije i složeni postupci ratifikacije i dalje predstavljaju prepreku, uz ograničenu dostupnost pravovremenih i pristupačnih informacija.

Na primjeru programa Ovlašćenog privrednog subjekta (AEO) ilustrovano je kako privreda može imati koristi od bržih carinskih procedura širom regiona – ali samo ukoliko se otklone kašnjenja u implementaciji.

Učesnici su ukazali na potrebu da se ovakvi dijalozi nastave, kako bi se kroz slične formate osigurao kontinuitet transparentne rasprave, razmjene informacija i praćenja sprovođenja preuzetih obaveza.

Događaj je dio šire regionalne inicijative Usmjeravanje doprinosa civilnog društva SEE6 zajedničkom regionalnom tržištu i Berlinskom procesu, koju ISSP sprovodi sa CDI i partnerima iz regiona, a uz podršku Ministarstva vanjskih poslova Njemačke.

Inicijativa promoviše inkluzivno kreiranje politika i ima za cilj jačanje učešća javnosti u regionalnoj ekonomskoj integraciji i usklađivanju sa EU.

Okrugli sto u Podgorici realizovan je u susret 11. Tirana Connectivity Forumu i Samitu Berlinskog procesa koji će biti održan u Velikoj Britaniji.