Počeli geološki istražni radovi za projekat HE Kruševo

U skladu sa Ugovorom za izradu projekta i izvođenje detaljnih geoloških radova, potpisanim 29. novembra 2024. godine između Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić (EPCG) i Instituta za vodoprivredu „Jaroslav Černi“, otpočela je realizacija geoloških istražnih radova za potrebe izgradnje hidroelektrane (HE) Kruševo.

Realizacijom ovih radova, koje finansira EPCG, započinje nova faza u pripremi jednog od najznačajnijih energetskih projekata u Crnoj Gori, čime se stvaraju preduslovi za paralelno sprovođenje svih potrebnih aktivnosti u okviru projekta.

Ceremoniji zvaničnog početka radova prisustvovali su predsjednik Odbora direktora EPCG Milutin Đukanović, izvršni direktor EPCG Ivan Bulatović, ministar energetike i rudarstva Admir Šahmanović uz prisustvo predstavnika rukovodstva EPCG.

Predsjednik Odbora direktora EPCG Milutin Đukanović naveo je da je zelena tranzicija velika šansa za Crnu Goru i njene građane.

„Danas počinjemo jedan od fundamentalnih i kapitalnih projekata koji mnogo znači za Crnu Goru, a samim tim i za Elektroprivredu. Od kada smo preuzeli upravljanje Elektroprivredom, od 2022. godine, uspostavili smo jasnu viziju razvoja energetskog sektora“, poručio je Đukanović.

Istakao je da je povjerenje najznačajnijih svjetskih finansijskih institucija i partnera u projekte koje realizuje Elektroprivreda Crne Gore najveće moguće priznanje za rad i posvećenost kompanije.

„Kada najjače svjetske finansijske institucije i partneri pokazuju povjerenje u projekte koje realizuje Elektroprivreda Crne Gore, to je najveće moguće priznanje“, naveo je Đukanović.

On je podsjetio da su izvori iz vjetra i sunca takozvani promjenjivi izvori električne energije, te da razvoj takvih izvora mora pratiti snažan razvoj baterijskih sistema.

„U Elektroprivredi smo potpuno svjesni da razvoj ovih izvora mora da prati i razvoj kapaciteta za skladištenje energije. Uvjeren sam da ćemo se u narednom periodu tome i te kako posvetiti“, kazao je Đukanović.

On je dodao da Crna Gora teško može stvoriti konkurentniji proizvod od električne energije, te da zelena tranzicija nije šansa samo za Elektroprivredu, već i za cijelu državu i njene građane.

„Što budemo imali više izvora električne energije, to ćemo više moći da ostvarimo suštinu našeg djelovanja da građanima omogućimo pristupačne cijene električne energije, a nove investicije značiće i nova radna mjesta. Time pokazujemo smisao i svrhu našeg postojanja“, zaključio je Đukanović.

Izvršni direktor EPCG Ivan Bulatović naglasio je da hidroelektrana Kruševo jedan od prioritetnih projekata u oblasti hidroenergetike u okviru Nacionalnog energetskog i klimatskog plana Crne Gore, čime je potvrđen njen strateški značaj za energetsku sigurnost i održivi razvoj države.

On je podsjetio da je EPCG kroz stručnost i kontinuitet u planiranju pokazala sposobnost da vodi složene i zahtjevne procese.

„Nakon što smo usvojili Studiju iskorišćenja hidroenergetskog potencijala rijeke Pive nizvodno od HE Piva, utvrdili smo da projekat Kruševo ima sve tehničke i ekonomske preduslove da postane jedan od stubova budućeg elektroenergetskog sistema Crne Gore. Planirana instalisana snaga iznosi 82 megavata, godišnja proizvodnja oko 170 gigavat-sati, a vrijednost investicije približno 160 miliona eura“, istakao je Bulatović.

Prema njegovim riječima početak geoloških istraživanja označava i početak prve konkretne faze realizacije projekta.

„Ugovor o izradi projekta i izvođenju radova EPCG je potpisala 29. novembra 2024. godine sa Institutom za vodoprivredu Jaroslav Černi, jednom od najuglednijih institucija u regionu. Posebno želim da naglasim da EPCG ove radove u potpunosti finansira samostalno, jer želimo da ubrzamo proces i da sve aktivnosti teku paralelno, bez čekanja. U energetici, gdje svaki projekat traje godinama, brzina i kontinuitet imaju neprocjenjivu vrijednost“, rekao je Bulatović.

On je istakao i međunarodnu dimenziju projekta, podsjetivši na potpisivanje Memoranduma o razumijevanju sa francuskom kompanijom EDF, jednim od globalnih lidera u oblasti energetike.

„EDF u Crnoj Gori vidi ozbiljnog partnera, a EPCG u EDF-u prepoznaje iskustvo, stručnost i stabilnost koje su od ključnog značaja za uspješnu realizaciju velikih investicija“, zaključio je Bulatović.

Ministar energetike i rudarstva Admir Šahmanović je kazao da početak geoloških radova na projektu hidroelektrane Kruševo predstavlja trenutak od posebnog značaja za Crnu Goru i novu fazu razvoja energetike.

„Ovaj trenutak ima veliku simboliku, jer označava novu fazu razvoja energetike u Crnoj Gori. Skoro pola vijeka prošlo je od izgradnje posljednje velike hidroelektrane Pive. Danas otvaramo novo poglavlje“, poručio je Šahmanović.

On je istakao da je energetika danas okosnica i pokretač moderne ekonomije, te da interesovanje stranih investitora potvrđuje rast povjerenja u crnogorski energetski sektor.

„Interesovanje stranih investitora za Crnu Goru, potpisani memorandumi i sporazumi pokazuju koliki su naši potencijali i da slijedi veliki investicioni ciklus. To je, takođe, signal da energetika postaje najunosniji biznis današnjice i da svaka država koja želi stabilan rast mora ulagati u svoj energetski sistem“, kazao je Šahmanović.

 “Crna Gora ima šansu da se pozicionira kao lider u regionu  država koja koristi svoje prirodne potencijale, ali ih razvija odgovorno, moderno i u skladu sa najvišim ekološkim standardima” , apostrofirao je Šahmanović.

Zaključujući ceremoniju, izvršni rukovodilac Direkcije za razvoj i investicije Ivan Mrvaljević podsjetio je na riječi dr Fatiha Birola, direktora Međunarodne agencije za energetiku: "Hidroenergija je uspavani div čiste električne energije koji ponovo mora zauzeti važno mjesto na energetskom i klimatskom planu, ukoliko države zaista žele da ostvare svoje ciljeve nulte emisije.

Projekat izgradnje HE Kruševo prepoznat je kao jedan od prioritetnih projekata u oblasti hidroenergetike u okviru Nacionalnog energetskog i klimatskog plana Crne Gore (NECP). EPCG je usvojila Studiju iskorišćenja hidroenergetskog potencijala rijeke Pive nizvodno od HE Piva, kojom su definisane osnovne tehno-ekonomske karakteristike projekta: instalisana snaga od 82 MW, procijenjena godišnja proizvodnja od 170 GWh, te procijenjena vrijednost investicije od 160 miliona eura.

Podsjećamo, EPCG je 20. septembra 2024. godine potpisala Memorandum o razumijevanju sa francuskom kompanijom EDF, jednim od globalnih lidera u oblasti energetike. Ovim dokumentom uspostavljen je okvir za dugoročnu saradnju u oblasti energetske tranzicije i hidroenergetike, sa posebnim fokusom na projekat HE Kruševo.

Međudržavni sporazum između Crne Gore i Republike Francuske stvara pravni okvir za nastavak i formalizaciju saradnje između EPCG i EDF-a, čime se dodatno jača međunarodno partnerstvo u razvoju održive energetike.

U narednom periodu, EPCG će, u saradnji sa međunarodnim partnerima, raditi na potvrđivanju optimalnog tehničkog rješenja, uz sagledavanje mogućnosti izgradnje reverzibilne hidroelektrane (Pump Storage HPP), te izradi tehničke dokumentacije potrebne za realizaciju projekta HE Kruševo.

Početak geoloških istraživanja za HE Kruševo ne označava samo start jedne faze projekta – on simbolizuje početak nove energetske epohe Crne Gore, u kojoj se snaga prirodnih resursa pretvara u dugoročnu stabilnost, razvoj i sigurnu budućnost. EPCG, zajedno sa partnerima i institucijama države, nastavlja da gradi temelje zelene i energetski nezavisne Crne Gore.