Vuković: Građani će moći da uzmu učešće u retail obveznicama

Građani Crne Gore će moći da uzmu učešće u retail obveznicama -saopštio je ministar finansija Novica Vuković na konferenciji za medije na kojoj Vlada predstavlja budžet za 2025. godinu.

Krenuće, kaže, sa limitom do 50 miliona.

- To su dodatni izvori kako će se praviti rezerva za narednu godinu. Mi smo vrlo konzervativno postavili prag da u narednu godinu uđemo sa depozitima od 250 miliona. Zato izraz nedostajuća sredstva su postavljena u odnosu na formiranje samog budžeta - da dospijeva 820 miliona obveznica i da imamo kapitalni budžet za 280 miliona. To treba obezbijediti kroz finansiranje i to ne ulazi u tekuću potrošnju. Od milijardu i 140, kada oduzmete konzervativni pristup depozita koji će biti, do 900 smo stavili kao mogućnost - naveo je Vuković.

Odluka o zaduženju, kaže, nije za finansiranje dugova iz prethodnog perioda. 

- Nego su to projekti koji su definisani za razvoj naše države: kao što je bolnica, autoput... - dodao je on.

Ove godine su definisali ugovorom na nivou od 80 miliona.

- Ali oni nijesu ušli u dug jer nije počelo povlačenje sredstava. Kad bude prva tranša on se definiše u sami dug. To je ostavljeno, ne kao zaduživanje, da ne bude negdje akcenat da je to zaduživanje za potrebe finansiranja budžeta. To je kroz odluku definisano tačno za koji projekat se što odnosi - naveo je on.

Osnovne poruke samog budžeta jesu, rekao je, kontinuirani pozitivni ekonomski trendovi sa ostvarenjem stope realnog ekonomskog rasta od 4.8 u 2025. godini, ograničavanje inflantornih pritisaka kroz smanjenje stope inflacije sa projektovanih prosječno 2.9 procenata u periodu 2025-2026 godine...

Pokretači ekonomskog rasta

On je naveo koji su glavni pokretači ekonomskog rasta.

- Lična potrošnja domaćinstva, započinjanje novog investicionog ciklusa koji će biti stimulisan unaprjeđenjem biznis ambijenta kroz regulatorne reforme i smanjenjem sive ekonomije, nastavak povoljnih trendova u turizmu, sprovođenje strukturnih reformi, inveziviranje evropskih integracija uz efikasnije korišćenje EU fondova i sprovđenje plana rasta Zapadnog Balkana - rekao je Vuković.

Započinjanjem novog investicionog ciklusa podržaće se, kaže, prospekti ekonomskog rasta kroz realizaciju značajnih investicija.

- Posebno u sektoru turizma, energetike, putne i komunalne infrastrukture, sektora komunikacije i IT uz nastavak izgradnje autoputa Bar - Boljare, zadržavanje deficita budžeta na 3.3 procenta BDP-a prosječno u naredne tri godine, nivo javnog duga na nivou od 61 procenat u periodu potrebe vraćanja starih dugova u iznosu od 2.1 milijarde u narednom trogodišnjem periodu, ostvarenje suficita tekuće potrošnje u periodu 2025-2027, nivo zaduživanja 2025-2027 isključivo za finansiranje kapitalnih projekata i kroz kapitalno izdvajanje u naredne tri godine biće uloženo milijardu i 42 miliona eura - što će značajan dio reformi i investicija biti podržan kroz plan rasta za Zapadni Balkan i ostale inicijative koje Crnoj Gori stoje na raspolaganju kao kandidatu za članicu EU - naveo je Vuković.

On je pomenuo i nastavak druge dionice Bar - Boljare, nastavak ulaganja u javno zdravstvo, kao i stvaranje fiskalnog prostora.

- Kada govorimo o makroekonomskim trendovima, osnovni scenario ukazuje na prosječan godišnji realni rast crnogorske ekonomije u srednjem roku u 3.7 - tj po godinama: 3.8 2024; 4.8 2025 i 3.2 i 3.1 u 2026. i 2027. godini - dodao je Vuković.

Izvorni prihodi budžeta u 2025. godini planirani su, kaže, u iznosu od dvije milijarde i 886.1 milion - ili 36.2 procenta prosječnog BDP-a.

- Planirani na nivou sedam milijardi 965.4 miliona, što je u odnosu na procjenu za 2024. veći za 101.8 miliona ili 3.7 procenata. I pored smanjenja poreskog opterećenja na zarade, tj smanjenje stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, ostvaruje se rast prihoda usljed rasta naplate poreza na dodatu vrijednost, akciza, dohodak, dobit, igara na sreću, kao i donacija - naveo je on.

Ukupni izdaci budžeta veći su u odnosu na budžet za 2024. godinu veći su za 505.5 miliona eura.

Izdvajanja

- Najznačajnije izdvajanje odnosi se na mandatornu potrošnju u infrastrukturne projekte. Dakle, sektor javnih finansija planiran je na nivou  1.206.000.000 što predstavlja 347 miliona i uvećanje se odnosi na uvećanje mandatornih troškova države za otplatu glavnice prethodnog duga u iznosu od 820.9 miliona i pripadajućom kamatom od 160 miliona. To je 346 miliona više u odnosu na 2024. godinu - naveo je on.

U okviru socijalne zaštite planiran je, kaže, 221 milion, a za oblast penzijskog i invalidskog osiguranja 777 miliona i obuhvataju redovna tri usklađivanja u 2025. godini.

- Za potrebe sektora saobraćaja opredijeljena su 242 miliona, dodatnih 43 miliona koja se odnose na značajno izdvajanje za putnu infrastrukturu i otpočinjanje dionice autoputa Mataševo - Kolašin. Za sektor zdravlja opredijeljena su dodatna sredstva od 474 miliona eura. Obezbijeđena su dodatna sredstva u iznosu od 310 miliona eura za potrebu izgradnje četiri nove zdravstvene ustanove: Opšte bolnice u Pljevljima, izgradnje klinike za hematologiju u okviru Kliničkog centra, izgradnje Doma zdravlja u Siti kvartu i potrebe finansiranja i opremanja univerzitetskog kliničkog centra. Za potrebe sektora obrazovanja i nauke opredijeljena su sredstva od 362 miliona, takođe obezbijeđena su sredstva za ekonomiju, turizam, javnu bezbjednost i odbranu,  pravosuđe i zaštitu prava, poljoprivredu, prostorno planiranje, zaštitu životne sredine, kulturu... - naveo je on.

Kroz kapitalni budžet obuhvaćena je realizacija, kaže, 341 kapitalnog projekta.