Banović: Agenti GRU-a više ne djeluju direktno – sada koriste mrežu posrednika, uključujući i vjerske organizacije

Nekada su agenti GRU-a agenti direktno djelovali u Crnoj Gori, naročito tokom pristupanja NATO-u, a danas se oslanjaju na mrežu posrednika – proruske aktere, nacionalističke grupe u Srbiji i vjerske institucije - upozorio je Marko Banović iz Digitalnog forenzičkog centra, govoreći na NATO Youth Samitu u Budvi.

On je istakao da Rusija koristi čitav spektar hibridnih prijetnji – od sajber napada i dezinformacionih kampanja, do napada na kritičnu infrastrukturu i organizovanja protesta – u cilju destabilizacije regiona i podrivanja demokratskih procesa.

- Imamo slabe i politizovane institucije, duboko ukorijenjeno nepovjerenje javnosti, etničke podjele unutar i između država, kao i ograničenu međusobnu saradnju - kazao je Banović, naglašavajući da sve te slabosti ciljano eksploatišu strani akteri, prvenstveno Rusija i Kina.

Posebno je ukazao na to da se NATO intervencija iz 1990-ih i dalje koristi kao emocionalni okidač za kreiranje dezinformacija i narativa koji imaju za cilj da polarizuju društva i oslabe podršku euroatlantskim integracijama.

Vlasta Zekulić iz Komande Savezničke transformacije istakla je da hibridne prijetnje predstavljaju sve veći izazov za NATO, jer dolaze iz tzv. „sive zone“ – prostora između rata i mira, kroz nejasne i agresivne taktike koje često ne dosežu prag aktiviranja Člana 5.

Podsjetila je da je NATO prvi put ozbiljno počeo da se bavi hibridnim prijetnjama nakon aneksije Krima 2013. godine, te da se danas radi na novoj, sveobuhvatnoj strategiji koja će objediniti civilne i vojne odgovore na savremene prijetnje.

Sofija Romanski iz holandskog HCSS-a zaključila je da se u ratu u Ukrajini tehnologija koristi suptilnije nego što se često pretpostavlja – posebno u pozadini, kroz upotrebu vještačke inteligencije za ubrzanje i sofisticiranost sajber napada.