Kos: Period zamora od proširenja EU je gotov

Evropska komesarka za proširenje Marta Kos poručila je danas kandidatima za članstvo u EU sa foruma "EU sreće Balkan" u Sofiji da će im ona, kada postignu neophodne reforme, biti najbolji zagovornik u Uniji i njenim članicama.

Kos je kazala da ne sumnja da će i kandidati i Evropska unija iskoristiti trenutni istorijski momenat i dovršiti ujedinjenje kontinenta.

Ističući da na svih deset kandidata za članstvo u EU gleda jednako i da će nastaviti da se zalaže za njihov napredak ka članstvu, Kos je rekla da u nekim zemljama kršenja ljudskih prava, osnovnih sloboda i demokratskih principa otežavaju pristupanje Uniji.

Kos je navela da je ujedinjenje Evrope način da se konsoliduje stabilnost, a da je proširenje najvažniji strateški alat Evropske unije.

Dodala je da EU ne donosi samo ekonomsku snagu i demokratske institucije, već i pravnu sigurnost i osjećaj pripadnosti zajednici koja dijeli iste vrijednosti.

Kos je istakla i da se to ne odnosi samo na Zapadni Balkan i Istočnu Evropu, dodajući da Island planira referendum o ponovnom pokretanju pregovora sa EU, da je raspoloženje javnosti u Norveškoj prema Uniji najpozitivnije u posljednjih 25 godina, te da se Švajcarska sprema da po prvi put učestvuje na sastanku ministara finansija EU.

Evropska komesarka kazala je i da joj je poznata frustracija mnogih kandidata zbog toga što se EU proteklih 15 godina više bavila sopstvenim problemima (dužnička kriza, migracioni izazovi, izlazak važne članice, pandemija, energetska kriza), ali da je, prema njenim riječima, „period zamora od proširenja završen“.

-  Sadašnja generacija evropskih lidera razumije da je ujedinjenje kontinenta ključno za garantovanje mira, slobode, bezbjednosti i prosperiteta svih Evropljana - naglasila je Marta Kos.

Ona je kazala da Brisel radi na ubrzanju pregovora sa kandidatima koliko god je to moguće, te da se već bilježi napredak koji je donedavno bio nezamisliv. Kao dobar primjer navela je Albaniju, koja je tokom njenih prvih pet mjeseci mandata otvorila dva pregovaračka klastera.

Na skupu u Sofiji, Kos je govorila i o Planu rasta za Zapadni Balkan, Jedinstvenom području plaćanja u evrima (SEPA), čije su članice već četiri zemlje kandidata, kao i o „zelenim linijama“ koje će prepoloviti vrijeme čekanja na granicama i time doprinijeti boljoj regionalnoj saradnji.

Kos je istakla i da će sve ideje Brisela o produbljivanju ekonomskih i investicionih veza sa Ukrajinom biti razmatrane i za ostale kandidate za članstvo u EU.

Takođe je kazala da je Evropska komisija u prethodnim mjesecima pokrenula brojne nove inicijative, u kojima su uzete u obzir i zemlje kandidati, jer je, kako je navela, „u zajedničkom interesu da buduće članice budu uključene od samog početka implementacije“.

O evropskoj budućnosti Zapadnog Balkana govorio je i bugarski premijer Rosen Željazkov na sastanku sa evropskom komesarkom prije početka foruma.

- Evropska budućnost Zapadnog Balkana je garancija prosperiteta i mira, ali i zaštita od uticaja sila koje žele nejedinstvo i nestabilnost kako u regionu, tako i u cijeloj Evropi - poručio je bugarski premijer.

Potpredsjednica Bugarske Ilijana Jotova kazala je na forumu, na kojem su prisustvovali i predstavnici Turske, Rumunije, Bosne i Hercegovine, Albanije, Sjeverne Makedonije i Crne Gore, da Bugarska neće postavljati dodatne uslove u pregovorima sa Sjevernom Makedonijom.

- Ono što Bugarska traži jeste usklađivanje sa evropskim kriterijumima – onim istim koje je morala da ispuni svaka zemlja na putu ka članstvu u EU, često uz teške odluke i kompromise - zaključila je Jotova.