NVO "Breznica": Sjever Crne Gore pogođen ozbiljnim ekološkim incidentima, potrebno uključivanje specijalnih jedinica za ekološki kriminal
NVO Ekološko društvo „Breznica“ pozvala je nadležne organe da hitno reaguju povodom sve učestalijih i ozbiljnih ekoloških incidenata na području sjeverne i sjeveroistočne Crne Gore, postavljajući ključno pitanje: da li su Specijalno odjeljenje za suzbijanje ekološkog kriminala i posebna jedinica policije za otkrivanje i procesuiranje ekoloških krivičnih djela zvanično počeli sa radom.
Iz organizacije poručuju da, ukoliko jesu, ove specijalizovane jedinice moraju odmah biti uključene u sve slučajeve koji, kako navode, ukazuju na elemente ozbiljnog ekološkog kriminala, koji prevazilaze domete standardnog inspekcijskog nadzora.
NVO je Ekološkoj inspekciji uputila hitan zahtjev za koordinisanu, sveobuhvatnu i intersektorsku institucionalnu intervenciju, navodeći više slučajeva koji već duže predstavljaju ozbiljnu prijetnju po životnu sredinu, zdravlje građana i pravni poredak.
1. Mojkovac – hitno angažovanje ekološke i građevinske inspekcije
a) Deponija otpada
Usaopštenju se upozorava da se na privatnom zemljištu, pored spomenika Junacima Mojkovačke bitke, formira divlja deponija na kojoj se nekontrolisano odlaže komunalni, građevinski, kabasti i klanični otpad.
Kako navodi „Breznica“, riječ je o trajnom izvoru kontaminacije vazduha, zemljišta i vodotokova:
- psi lutalice i ptice raznose životinjske ostatke
- postoji opasnost od širenja zaraza
- otpad dovoze kamioni izvođača radova na rekonstrukciji trga i Komunalnog preduzeća
Ovo, tvrde iz NVO, predstavlja direktno kršenje Zakona o upravljanju otpadom i Zakona o zaštiti životne sredine.
b) Radovi na rekonstrukciji trga
Iz organizacije navode da se radovi izvode:
- bez istaknute projektne dokumentacije,
- bez utvrđenih ekoloških uslova,
- bez kontrolisanog odlaganja otpada,
- uz nekontrolisanu emisiju prašine i čestica.
Posebno se ističe problem nepropisnog skladištenja materijala na privatnom imanju, kao i izostanak zaštitnih ograda, čime se ugrožavaju građani, privrednici i posjetioci centra Mojkovca.
2. Bijelo Polje – dramatično aerozagađenje i ekološki kriminal
NVO upozorava da se Bijelo Polje tokom zimskog perioda suočava sa „tradicionalno dramatičnim nivoima zagađenja“, usljed:
- spaljivanja guma, plastike, tekstila,
- korišćenja otpada kao goriva,
- spaljivanja rabljenog ulja u automehaničarskim radionicama i ložištima,
- spaljivanja otpada iz zanatskih i proizvodnih pogona.
Takve radnje, upozoravaju iz „Breznice“, predstavljaju krivično djelo ekološkog kriminala, jer se oslobađaju dioksini, furani i teški metali koji ugrožavaju zdravlje hiljada ljudi.
Traže se:
- pojačane noćne kontrole policije,
- hitan inspekcijski nadzor,
- trenutno procesuiranje svih počinilaca.
3. Berane – spaljivanje otpada na buvljoj pijaci
Ekološko društvo „Breznica“ navodi da se na prostoru buvlje pijace u Beranama redovno pale plastika, sintetika, tekstil i elektronski otpad, pri čemu se oslobađaju izuzetno opasne materije.
Organizacija zahtijeva:
- hitnu intervenciju komunalne i ekološke inspekcije,
- uključivanje policije i jedinice za ekološki kriminal,
- identifikovanje počinilaca i izricanje maksimalnih kazni.
- Pitanja nadležnim institucijama
NVO „Breznica“ zahtijeva hitno i javno objašnjenje:
Da li su specijalizovane jedinice za ekološki kriminal zvanično počele sa radom?
Ako jesu – zašto nisu angažovane u ovim slučajevima?
Ako nijesu – ko odgovara za kašnjenje u njihovom formiranju i kada će biti operativne?
Zahtjev za hitnu institucionalnu reakciju
Organizacija poziva sve nadležne institucije – inspekcije, policiju, tužilaštvo i lokalne samouprave – da bez odlaganja preduzmu zakonom propisane mjere:
- zaštite javnog interesa,
- spriječe dalje uništavanje prirode,
- sankcionišu počinioce,
- obezbijede transparentno informisanje javnosti.
„Ovo su slučajevi koji ne trpe odlaganje. Svaki dan nečinjenja znači novu štetu po zdravlje ljudi, ekosisteme i buduće generacije“, poručuju iz NVO Ekološko društvo „Breznica“.
