Crna Gora između koalicije voljnih i istočnih despotija

S pravom se očekuje da javni diskurs, dakle svako javno obraćanje i komuniciranje, podrazumijeva pristojnost i vaspitanje. I one najteže ocjene događaja i komentara u društvu i ponašanja pojedinaca, grupa i partija trebalo bi iznositi, uz podrazumijevajuću istinitost činjenica, na smiren i dostojanstven način, koristeći tzv. diplomatski rječnik i terminologiju.

Koliko god je ovo bitno, još je važnije sve loše pojave, moralna i druga posrtanja jednog društva nazvati pravim imenom. Naročito ako se radi o takvim društvenim pojavama koje jednu državu, kao u slučaju Crne Gore, vode u propast i urušavanje svih vrijednosti na kojima ta država počiva.

Izdaja je velika tema sa mnogo suptilnih nijansi. U viševjekovnoj istoriji Crne Gore bilo je toliko velikih rodoljubivih i herojskih činova. Nažalost, skoro pa redovno, velika djela pratile su i izdaje koje su često ugrožavale i sam opstanak države. Sve izdaje su teške i bolne. Nema malih i velikih izdaja. Sve one su znak teškog moralnog posrnuća njihovih protagonista. A raspad morala je uvod u raspad društva.

Izdaja domovine najteža je od svih izdaja. Mjesto izdajnika je, kako nas uče filozofija i književnost u posljednjem, devetom krugu pakla. Njegoš davno zapisuje “uvijek će biti onijeh Crnogoraca što suprot Crne Gore rade. Za jednu zemlju je najgore kada njeni glavari rade za drugu zemlju i njene interese i kada se njome upravlja izvana, kada su preči tuđi interesi.”

Najveće izdaje Crne Gore dešavale su se u proteklih 150 godina, preciznije od “nastanka moderne srpske države”. Ciklično, svakih nekoliko decenija ponavljaju se udari na zvanično Cetinje, Titograd ili Podgoricu. Domaćih izdajnika nikad nije falilo. Bez kojih bi se sve teškoće lakše i bezbolnije savadale. Prve velike izdaje počinju već sa odlaskom crnogorskih studenata početkom 20. vijeka u Beograd. Stipendisti vladajuće kuće Petrovića na Cetinje su se vraćali sa bombama namijenjenim onima koji su ih poslali na školovanje. Nedugo potom, nakon završetka Prvog svjetskog rata, dolazi pogubna 1918-ta godina, koja ostaje izvor svih potonjih crnogorskih podjela i zala do danas. Štaviše, danas kao da ponovo živimo 1918-u. Uz udare srpskog velikodržavlja, srpskog i ruskog imperijalizma, uz izdašnu domaću veleizdaju, Crna Gora doživljava i 1948 (Rezolucija Informbiroa), 1990 (Anti birokratska revolucija) i 2020 (litijaška kontrarevolucija).

Glavari, kako bi rekao vladika Rade, sve tri samo po imenu crnogorske vlade nakon tzv. oslobođenja 2020. godine upravo rade “za drugu zemlju i njene interese i njima se upravlja izvana”. Crna Gora se obesmišljava, njen međunarodni kredibilitet urušava, dobrosusjedski odnosi, po kojima je do 2020. bila poznati i priznati primjer u regionu, ali i šire, svjesno i namjerno se kvare. Prvaci bivšeg DF i Demokrata otvoreno i bez skrivanja, planski i svakodnevno svojim činjenjem i nečinjenjem urušavaju državni suverenitet i nezavisnost zemlje, bojkotuju njen evropski put i čine sve da Crnu Goru uvedu u “srpski svet”. Predsjednik vlade svojom šibicarsko-mešetarskom politikom, uz aktivno učešće albanskih i bošnjačkih predstavnika u vladi, povlađujući stvarnim odlučiocima iz DF-a i njihovim nalogodavcima iz Beograda, i sam učestvuje u izdaji Crne Gore.

Isto tako i Predsjednik države, (ne)promišljenim potezima otvarajući razne bolne teme koje dodatno dijele duboko podijeljeno crnogorsko društvo, daje puni doprinos izdaji Crne Gore. Kako inače drugačije tumačiti otvaranje pitanja Golog otoka, druge, nakon 1918. najpogubnije crnogorske godine. O pitanju Informbiroa govoreno je mnogo puta na racionalan i realan način. Posljednji put, nedavno, argumentivano, na činjenicama zasnovano o toj temi su pisali uvaženi profesori dr. Živko Andrijašević i dr. František Šistek. I sada, u vrijeme tektonskih promjena u savremenim međunarodnim odnosima i promjena na međunarodnom planu, kada Evropa “zbija redove” i preduzima ohrabrujuće korake za svoje jačanje i reformisanje, Predsjednik doliva “ulje na vatru” i rasplamsava postojeće tenzije i produbljuje podjele. Posebno imajući u vidu i činjenicu da je većina nedaća koje danas pritiskaju našu zemlju, upravo posljedica četničko/informbirovske osvete.

Krajem prošlog vijeka izgledalo je da čitav svijet, naročito evropski kontinent, ide dobrim putem, da je demokratizacija društava, ekonomski prosperitet, građanske slobode, nepovredivost granica... postale trajno načelo i da se međusobni sporovi država rješavaju jačanjem bilateralnog dijaloga i multilateralizma. I Crna Gora se polako osvješćivala i pripremala za istorijski referendum o obnovi državne nezavisnosti. Izgledalo je da je prvi put uspjela da čvrsto zakorači u modernizaciju svog društva i nađe se u društvu najrazvijenijih i najprosperitetnijih zemlja Zapada.

Obnovom državne nezavisnosti, pored razvijanja dobrih odnosa sa svim susjedima, evro-atlantske integracije su postale osnovni spoljno-politički cilj. Crna Gora je primljena u NATO i viđena za prvu buduću članicu EU. Manje svojom zaslugom, više zahvaljujući spletu geo-političkih dešavanja, težnji same EU za obnovom politike proširenja, našla se na ubrzanoj traci za prijem. Time bi zaokružila svoj glavni strateški politički i bezbjednosni cilj i našla se u društvu evropskih zemalja, svom prirodnom staništu.

Tako se ovoj generaciji crnogorskih građana ukazala šansa da realizuje davnašnji san najznačajnijih Petrovića o evropskoj Crnoj Gori. San, koji je nakon obnove nezavisnosti, svakim danom bio sve realniji. Sve do dolaska avgustovskih “oslobodilaca”. I naglog skretanja ka srpsko-ruskom svijetu i istočnjačkim despotijama.

Velika ekonomska kriza sa početka 21. vijeka koja nije nikad sanirana, jačanje konzervativnih desnih pokreta širom svijeta, ruska agresija na Ukrajinu i naročito prvi potezi nove američke administracije predvođene ponovo izabranim predsjednikom Trampom najozbiljnije su ugrozili svjetski poredak uspostavljen nakon Drugog svjetskog rata. San o trajnom svjetskom miru i bezbjednost evropskog kontinenta ozbiljno su ugroženi.

Agresija na Ukrajinu, kao dio šireg koncepta stvaranja ruskog svijeta, odnosno pretenzije Putinove Rusije na prostore za koje smatraju da u političkom, ekonomskom i kulturnom smislu pripadaju nekadašnjoj ruskoj imperiji pojačala je apetite glavnom balkanskom velikodržavnom projektu stvaranja sličnog “srpskog sveta”. Uz budnu prismotru dva preostala slična projekta (albanski i hrvatski). Odatle danas proizilaze sve nevolje Balkana, prije svega za tri najugroženija naroda Crnogorce, Bošnjake i Makedonce i njihove države.

Jedino spasonosno rješenje za ove tri države je što brži prijem u EU. Ekspresno reagovanje najznačajnijih evropskih zemalja Njemačke, Francuske i Velike Britanije, nakon određenih uznemirujućih poteza sa one strane Atlantika prema zapadnom partnerstvu, budi nadu. “Koalicija voljnih” koja okuplja, sa izuzetkom SAD i Kine, najveće svjetske ekonomije, svakako je buduće jezgro političke, ekonomske i vojne integracije. Za sve ostale zemlje članice NATO i EU, kao i zemlje kandidate za prijem, koje do sada nijesu pozvane, ovo je velika šansa i izazov da se konačno nađu u tom društvu.