Eskalacija sukoba drugi dan zaredom na antivladinim protestima u Srbiji

Sukobi između antivladinih demonstranata i pristalica vlasti u Srbiji izbili su i drugog dana zaredom, u srijedu, što predstavlja značajnu eskalaciju nakon više od devet mjeseci upornog protesta protiv autokratskog predsjednika Aleksandra Vučića.

Pristalice predsjednika su više puta bacale baklje na demonstrante u Novom Sadu, u blizini prostorija vladajuće Srpske napredne stranke. Demonstranti su potom razbili prozore na prostorijama, dok su ispred zgrade raspoređeni pripadnici interventne policije radi njenog obezbjeđenja.

Ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić saopštio je da je najmanje jedan policajac povrijeđen i pozvao na “povratak reda i zakona”.

Na hiljade ljudi okupilo se i u drugim dijelovima zemlje, uključujući i glavni grad Beograd, gdje je interventna policija na jednom punktu ispalila suzavac kako bi rastjerala grupe antivladinih demonstranata.

Policija je razdvajala suprotstavljene grupe i u Kraljevu, a protesti su održani i u Kragujevcu, Čačku i Nišu. Nije bilo zvaničnih podataka o eventualno povrijeđenim demonstrantima u srijedu.

Studentski protesti u Srbiji počeli su u novembru, nakon što se urušila nadstrešnica željezničke stanice u Novom Sadu, usmrtivši 16 ljudi i izazvavši optužbe za korupciju u državnim infrastrukturnim projektima.

Od tada su protesti na ulice izveli stotine hiljada građana, uzdrmavši Vučićevu čvrstu kontrolu nad vlašću. Njegove pristalice su u poslednje vrijeme počele organizovati kontramitinge, što je povećalo strah od nasilja.

Provladini mediji prenijeli su da je Vučić u srijedu uveče posjetio kamp svojih pristalica ispred zgrade Predsjedništva u centru Beograda, u, kako se navodi, očiglednom činu prkosa. On je antivladine demonstrante nazvao “nasilnicima”.

Protesti u srijedu organizovani su kao reakcija na događaje od utorka uveče u Vrbasu, gdje je policija razdvajala suprotne grupe ispred prostorija vladajuće partije.

Snimci iz Vrbasa prikazuju pristalice vlasti kako bacaju baklje, kamenice i flaše na demonstrante, koji su im uzvraćali različitim predmetima. Policija je saopštila da je povrijeđeno nekoliko desetina ljudi, među njima 16 policajaca. Slični incidenti zabilježeni su i u drugim gradovima u utorak uveče.

Nekoliko osoba je privedeno nakon sukoba u Vrbasu. Načelnik policije Dragan Vasiljević izjavio je za RTS da su “demonstranti došli da napadnu” pristalice vladajuće partije ispred prostorija stranke.

Vučić je ranije u srijedu, na konferenciji za medije sa austrijskim kancelarom Kristijanom Štokerom, izjavio da su prodemokratski protesti u Srbiji “bili veoma nasilni i nasilni prošle noći”.

Predsjednik Srbije, drugi zvaničnici vlasti i provladini mediji više puta su demonstrante nazivali “teroristima”, iako su protesti od novembra uglavnom protekli mirno.

Demonstranti tvrde da su ih u Vrbasu, kao i u Bačkoj Palanci, te kasnije u Novom Sadu i Nišu, prvo napale pristalice vlasti. U Beogradu je interventna policija potiskivala okupljene demonstrante iz centra grada.

Predvođeni univerzitetskim studentima, demonstranti traže da Vučić raspiše vanredne parlamentarne izbore, što on odbija. Studenti-tražitelji protesta zahtijevaju i smjenu ministra unutrašnjih poslova Ivice Dačića zbog nedavnog nasilja na okupljanjima.

Srbija formalno teži članstvu u Evropskoj uniji, ali Vučić održava bliske veze s Rusijom i Kinom. Od dolaska na vlast prije 13 godina, optuživan je za gušenje demokratskih sloboda.