Pred čitaocima 53. izdanje časopisa Komun@

Pedeset treće izdanje časopisa Komun@ izašlo je iz štampe na povećanom broju stranica (52) sa bogatim programskim sadržajem o crnogorsko- slovenačkim vezama i odnosima između dvije prijateljske države.

Izdanje je dvojezično, na crnogorskom i slovenačkom jeziku gdje svi tekstovi svjedoče o crnogorsko-slovenačkim vezama – od mostova u istoriji,  kulturi i obrazovanju, do savremenih saradnji u ekonomiji i društvu čime se se kroz ovo posebno izdanje Komune  kroz kulturu, istoriju, obrazovanje, sport i lične priče grade mostovi između dviju država.  

U uvodniku pod nazivom „Crnoj Gori treba otvoriti vrata Evropske unije“ Milan Kučan, prvi predsjednik nezavisne Slovenije i političar od karijere u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji citira Njegoša: „U dobru je lako dobar biti, na muci se poznaju junaci" s obzirom na pritiske kojima su u posljednje vrijeme izloženi suverenitet i integritet Crne Gore apostofirajući da je  prava misao za ovo vrijeme.

Za ovo posebno i do sada jedinstveno dvojezično izdanje specijalno za časopis Komun@ pišu i visoki diplomatski predstavnici: ambasadorka Slovenije u Crnoj Gori Bernarda Gradišnik koja u tekstu pod naslovom „Veze između Slovenije i Crne Gore sve snažnije i čvršće“ ističe da je „Slovenija bila i ostaje Crnoj Gori kao uzor, a kultura je veoma važna za naše narode, jer kroz istoriju, ona je bila odlučujuća za opstanak naroda“ i ambasador Crne Gore u Sloveniji Dragan Tufegdžić koji u svom autorskom tekstu piše da je „Slovenija  je naš iskreni partner koji nam pruža ekspertsku i političku podršku“.

Posebno mjesto u ovom broju Komune zauzima tekst gl.urednika Amera Ramusovića o radu počasnog konzula Crne Gore u Sloveniji Vojislava Kovača u kojem naglašava da se Kovač, kao ugledni Crnogorac u Ljubljani uključio u obnavljanje državnih i ekonomskih odnosa Crne Gore i Slovenije, da se njegovo poslanstvo ogleda u povezivanju Crne Gore i Slovenije i njenih naroda, a da je  produbljivanju i na neki način simboličkom obilježavanju dobrih odnosa Slovenije i Crne Gore doprinio  i  sam vlastitim projektima.

U ovom broju Komun@ oživljava i putešestvija Petra II Petrovića Njegoša kroz Sloveniju u tekstu pod naslovom „Milostivi i svake časti dostojni gospodin vladika“, zatim kulturne veze između Crne Gore i Slovenije kroz  izgradnju spomenika Njegošu u Ljubljani i Prešernu u Podgorici, a publikuje i tekst o prvoj doktorskoj tezi o Njegošu Crnogorca Milana F. Rakočevića odbranjenoj na Filozofskom fakultetu u Ljubljani još 1941.godine.

Prof. dr Peđa Ašanin Gole, univerzitetski profesor iz Ljubljane piše o književnoj zaostavštini Njegoša i Prešerna koji su oblikovali nacionalnu emancipaciju i kulturnu samosvijest navodeći da su njih dvojica igrali ključnu ulogu u istorijskom procesu nacionalnog buđenja Crnogoraca i Slovenaca.

O snazi i povezanosti između crnogorskog i slovenačkog naroda koju je produbila atifašistička saradnja u Drugom svjetskom ratu piše dr Srđa Martinović koji u tekstu sa naslovom „Prijateljstvo kaljeno na najtežem ispitu“ ističe da „stubovi mosta iskrenog prijateljestva dvije države su trojica narodnih heroja-Slovenac (Sergej Mašera) koji je poginuo u Crnoj Gori i dva Crnogorca (Milovan Šaranović i Boško Dedeić) koji su zauvijek ostali u Sloveniji.

O sjećanju na Sloveniju iz vremena zajedničke domovine SFRJ piše mr Željko Rutović koji naglašava da ,,kultura sjećanja na jedno vrijeme, odrastanje i zrijevanje predstavlja bogatu zbirku autonomne specifičnosti slovenačke kulture, književnosti, sporta, privrede, demokratije i slobode, koju na ovaj simboličan način prenosimo u baštinu nasljeđa novih čitača i poklonika kulture sjećanja bez koje nema ni nas, ni našeg odrastanja“

U ovom posebnom broju Komune publikovani su i tekstovi Vildana Ramusovića o Radomiru Iliću Crnogorcu koji nauku vezao za ljude  sa naslovom „Naučnik svjetskog glasa koji nije dočekao san“, zatim tekst prof dr Draška Došljaka o Momčilu Momu Vukoviću, vajaru čije stvaralaštvo predstavlja most između Crne Gore i Slovenije, kao i tekst Remza Skenderovića o prof dr Vladimiru Osolniku, Slovencu  koji je svojim radom i djelima nesumnjivo zadužio Crnu Goru, potom tekst Olivere Vukadinović o crnogorskoj divi iz Slovenije Dragici Petrovič, rediteljki i producentkinji  koja na svakom koraku  svojim gostoprimstvom i pomoći pokazuje privrženost Crnoj Gori.

U ovom broju Komune predstavljen je Savez crnogorskih društava Slovenije, zatim Kulturni centar crnogorskih društava  i  većina crnogorskih društava ( ZD Plava i Gusinja „Izvor“, CKDP „Morača“ iz Kranja, CD „Montenegro“, „Crna Gora“ iz Ljubljanje i „Komovi“ iz Maribora  koja su osnovana  u Sloveniji, kao i slovenačko društvo u Crnoj Gori „Vida Matjan“ pod čijim pokroviteljstvom se i izučava slovenački jezik u Podgorici.

Tu je i priča Rijalde Ramusović o dvije Ane, Škoflek –Popović i Stanovnik koje su slovenačkog porijekla a žive u Crnoj Gori, kao i tekst Adama Zverotića  o Crnogorcima:Šekiju Agoviću i Nenadu Martinoviću, dvojici  planinara i prijatelja iz Slovenije čija ljubav prema domovini nema ni granica ni visina.

Takođe, u ovom broju Komune publikovana je priča Vanje Kovačevića o porodici Zakrajšek, odnosno o Rudolfu, njegovom sinu Zlatku i unuku Zoranu, profesoru na muzičkoj akademiji na Cetinju i jednom od najistaknutijih crnogorskih kontrabasista čiji slovenački korijeni spajaju dvije domovine Crnu Goru i Sloveniju.

U ovom izdanju Komune i priča Nore Pavićević iz ugla  studetkinje iz Crne Gore o studiranju u Sloveniji koja ističe da je Slovenija zemlja koja daje podsticaj da se u njoj gradi akademski i profesionalni put, zatim predstavljen je Slovar, odnosno dvojezični  slovenačko- crnogorski rječnik autora Remza Skenderovića jedini takve vrste u Sloveniji i Crnoj Gori koji predstavlja plod višekulturalnosti dobrih odnosa i saradnje ove dvije države.

Isto tako u ovom posebnom broju Komune predstavljena je i knjiga „Crnogorski entitetni identifikatori u Beloj krajini“ autorke Dijane Pajković koja predstavlja prvi naučno-istraživački rad o Crnogorcima koji su došli u Sloveniju prije četiri stotine godina.

I u ovom izdanju Komune nijesu zaboravljeni sportisti i sportski radnici pa je tako Željko Milović predstavio Predraga Milovića, košarkaškog trenera iz Bara koji je sa slovenačkim dokumentima čitav život proveo omeđen sa tri koordinate:lopta, knjiga i priroda, dok Dražen Drašković predstavlja Slovenca Andreja Žakelja, stratega KK Budućnost iz Podgorice koga odlikuje košarkaško znanje i  intelektualna mirnoća koji već petu godinu živi u Crnoj Gori  i kojem, kako kaže, Crna Gora predstavlja njegov drugi dom gdje se niukom slučaju ne osjeća strancem.

Ovo posebno izdanje časopisa Komun@ koje su uredili mr Amer Ramusović, gl.i odg.urednik i Voislav Bulatović,grafički i urednik dizajna predstavlja vrijedno svjedočanstvo o mostovima koji se grade između Crne Gore i Slovenije koje je realizovano u saradnji sa Ministarstvom dijaspore, odnosno ( CKD „Komovi“ iz Maribora), a pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i medija Crne Gore.

Ono će se već od preksjutra naći na svim prodajnim mjestima za štampu širom Crne Gore, a njegova prva promocija zakazana je za 18.oktobar u okviru manifestacije“Dani Crne Gore u Sloveniji“ u organizaciji CKD „Komovi“,koja se održava od 16.do 18.10. u Mariboru.