IA: Neke opštine planiraju da zaposle i preko 50 odsto aktuelne radne snage - bez obrazloženja u nova gomilanja zaposlenih

Dvadeset i dvije crnogorske lokalne samouprave planiraju da u 2025. godini zaposle čak 1.355 novih službenika i službenica, iako većina njih već duguje značajne iznose po osnovu poreza i doprinosa, saopštio je Institut alternativa (IA).

- Čak 16 opština planira da zaposli više od trećine aktuelnog broja zaposlenih. Ukupna cifra mogla bi biti i veća, jer opštine Petnjica, Plav i Budva nijesu dostavile kadrovske planove na zahtjev za slobodan pristup informacijama - navodi se u saopštenju IA.

Prema podacima iz kadrovskih planova, najveća potreba za novim zapošljavanjem iskazana je u Glavnom gradu Podgorica, gdje je u 2025. godini predviđeno zapošljavanje 141 osobe. Slijede Ulcinj sa 123 i Herceg Novi sa 115 novih službenika. Najmanje potrebe imaju najmanje opštine – Žabljak sa 18, Plužine sa 19 i Šavnik sa 27 novih radnih mjesta.

- Ako ove brojeve stavimo u odnos sa trenutnim brojem zaposlenih, dolazimo do zaključka da Gusinje planira da skoro udvostruči broj zaposlenih – traži 63 nova službenika u odnosu na 67 već zaposlenih. Zeta potražuje 57 u odnosu na 76 zaposlenih, što je čak 75 odsto trenutnog broja. Šavnik traži novih 27 službenika u odnosu na 39 već zaposlenih, što je povećanje od 69 odsto. Ulcinj, Rožaje i Herceg Novi traže povećanje za 54, 45 i 36 odsto - saopštio je IA.

Iz Instituta naglašavaju da svega šest lokalnih samouprava – Nikšić, Pljevlja, Podgorica, Tivat, Berane i Tuzi – u 2025. godini predviđa zapošljavanje manje od trećine broja trenutno zaposlenih službenika. „To je i dalje značajno uvećanje administracije, dok nigdje nije zabilježen trend racionalizacije, odnosno smanjenja broja zaposlenih“, poručuju iz IA.

Kao primjer navode Nikšić, gdje je planirano zapošljavanje 20 novih službenika u odnosu na već 439 zaposlenih (4,55 odsto), Berane koje traži 23 nova u odnosu na 262 zaposlena (8,77 odsto), Pljevlja sa 36 novih na 261 zaposlenog (13,79 odsto), Podgoricu sa 141 na 841 zaposlenog (16,76 odsto), Tivat sa 32 nova u odnosu na 172 (18,6 odsto) i Tuzi sa 28 novih u odnosu na 113 (24,77 odsto).

Institut alternativa podsjeća da kadrovski planovi ne obuhvataju zapošljavanje u javnim ustanovama i preduzećima na lokalnom nivou. 

- To znači da daju veoma uzak uvid u odnosu na sveukupno zapošljavanje, dok realna cifra može biti znatno veća - naglašavaju.

IA ističe i da većina opština koje planiraju nova zapošljavanja već duguje značajan novac za neisplaćene poreze i doprinose. 

- Prema podacima Ministarstva finansija na dan 31. decembar 2024. godine, od 22 lokalne samouprave, samo njih šest nema značajna dugovanja: Gusinje, Kotor, Plužine, Tivat, Tuzi i Zeta. Najviše duguju Cetinje, Berane, Bijelo Polje, Nikšić, Pljevlja, Rožaje i Ulcinj - navodi se.

Ukupan broj sistematizovanih radnih mjesta u 19 analiziranih opština je 6.406, od čega je zaposleno 4.650 lica, odnosno 72 odsto. 

- Sedamnaest crnogorskih opština ispoštovalo je zakonsku obavezu da kadrovski plan usvoji 30 dana od usvajanja budžeta. Podgorica, Kotor, Ulcinj i Berane planove su usvojili nakon isteka roka, a pojedine opštine, poput Berana, više puta su mijenjale kadrovske planove – u samo četiri mjeseca usvojile su čak pet verzija - navode iz IA.

Institut upozorava i na slabu dostupnost podataka. 

- Samo šest opština – Herceg Novi, Nikšić, Pljevlja, Podgorica, Tuzi i Zeta – javno je objavilo kadrovski plan na internet stranicama - ističu u saopštenju.

Kadrovski planovi, dodaju, „i dalje nijesu dovoljno obrazloženi“. 

- Čak i kada postoji obrazloženje, ono daje samo spisak pozicija koje je potrebno popuniti, bez jasnih razloga zašto postoji potreba za zapošljavanjem – da li je došlo do promjene nadležnosti, povećanog obima posla i slično - navodi se u saopštenju.

Na kraju, Institut alternativa apeluje na opštine „da racionalizuju zapošljavanja“, a Vladu i Ministarstvo finansija „da unaprijede nadzor u ovoj oblasti, posebno u odnosu na opštine koje imaju reprogram poreskog duga“.

- Dodatno skrećemo pažnju na važnost da se unaprijedi nadzor nad ustanovama i preduzećima na lokalnom nivou, koja su van domašaja i ovako manjkavih kadrovskih planova - zaključuje se u saopštenju Instituta alternativa.