Društvo statističara i demografa: Revidirani BDP popravio sliku ekonomije, revidirani javni dug i dalje se krije od javnosti
Uprava za statistiku objavila je konačne podatke o bruto domaćem proizvodu (BDP) za 2024. godinu, koji značajno mijenjaju sliku ekonomije Crne Gore, no podaci o revidiranom javnom dugu i dalje se kriju od javnosti, saopštilo je Društvo statističara i demografa Crne Gore.
Prema novim podacima, crnogorska privreda je u 2024. godini stvorila 185 miliona eura više vrijednosti nego što su pokazivali preliminarni rezultati iz marta ove godine.
- Najveća korekcija zabilježena je u sektoru umjetnosti, rekreacije, zabave, ostalih usluga i usluga koje domaćinstva pružaju sama sebi – čija je dodata vrijednost uvećana za čak 71% ili 132 miliona eura. Riječ je o segmentu ekonomije koji se dominantno zasniva na statističkim procjenama i imputacijama prilikom obračuna BDP-a - naveli su iz Društva.
Revidirani podaci BDP-a povoljno su uticali i na fiskalne pokazatelje. Iako se državni dug nije smanjio i krajem prošle godine iznosio je 4,57 milijardi eura, njegov udio u BDP-u pao je sa 61,3% na 59,3%, čime je, formalno gledano, ostvaren Mastrihtski kriterijum.
Iz Društva, međutim, upozoravaju da ovakav rezultat ne treba tumačiti kao trajno poboljšanje, jer obračun javnog duga i deficita još nije usklađen sa evropskim statističkim i računovodstvenim standardima (ESA 2010).
- Za razliku od BDP-a, javni dug i deficit i dalje se ne obračunavaju po evropskim statističkim i računovodstvenim standardima (ESA 2010). To znači da je nivo duga koji se sada prikazuje niži nego što bi bio u slučaju primjene istih pravila koja se koriste za obračun BDP-a - upozorili su.
Društvo statističara i demografa pozvalo je Ministarstvo finansija, koje je do marta 2025. glavni i odgovorni proizvođač statistike državnih finansija, da objavi vremensku seriju podataka o javnom dugu i deficitu do 2025. godine u skladu sa ESA 2010 metodologijom.
- Ignorisanje evropskih pravila u prikazivanju stanja javnih finansija ne predstavlja samo statistički problem. Ne smijemo zaboraviti da su prikrivanje stvarnog stanja javnih finansija i manipulacija statistikom doveli do prikrivanja finansijskog kolapsa Grčke 2009. godine. Kada su tačni podaci konačno izašli na vidjelo, bilo je prekasno – povjerenje investitora se urušilo, a mjere štednje najviše su pogodile najranjivije slojeve društva, ostavljajući dugoročne socio-ekonomske posljedice - naglašava se u saopštenju.