Građani bez pune informacije kako partije troše novac
Crnogorski građani nemaju punu informaciju o tome kako partije troše novac, saopšteno je iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS).
Iz MANS-a su kazali da analiza transparentnosti političkih partija u Crnoj Gori od 2021. do prošle godine, koju je sprovela ta nevladina organizacija (NVO), pokazuje velike razlike u otvorenosti partija prema javnosti u pogledu njihovih finansija.
Kako su rekli, u grupi partija koje se ocjenjuju kao transparentne na prvom mjestu je Demokratska Crna Gora, na drugom Građanski pokret URA, trećem Albanska alternativa, a slijede Bošnjačka stranka i Demokratska narodna partija.
- Te partije potpuno, ili skoro potpuno transparentno objavljuju podatke o zvaničnim finansijama. Transparentnost njihovih prihoda i rashoda kreće se od 91 odsto do čak 99 odsto, što omogućava građanima kvalitetan uvid u način korištenja sredstava koje partije dominantno dobijaju iz javnih izvora - ističe se u saopštenju.
Navodi se da drugu grupu čine Pokret Evropa sad i Socijalistička narodna partija, koji samo djelimično objavljuju svoje finansije.
- Transparentnost tih partija kreće se tek nešto iznad 50 odsto, što znači da oko polovinu podataka finansiranju nijesu spremni da javno objave, uprkos zakonskoj obavezi. Takvo postupanje značajno otežava analizu i smanjuje njihovu odgovornost prema građanima - navode iz MANS-a.
Prema njihovim riječima, najveći razlog za zabrinutost su partije koje uglavnom kriju svoje finansije.
- Među njima je najviše podataka objavila Nova Srpska demokratija, koja je sakrila skoro dvije trećine informacija o svom finansiranju - kazali su iz MANS-a.
Iz te NVO su naveli da je Demokratska partija socijalista objavila samo jedan odsto finansijske dokumentacije, a da Socijaldemokrate nikada nijesu objavile ni jedan podatak o svojim finansijama na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, uprkos brojnim sudskim presudama.
Ističe se da su u odnosu na ukupan iznos zvanično prijavljenih preko 39 miliona eura prihoda, koliko je deset najvećih partija dobilo od 2021. do prošle godine, stranke zvanično objavile informacije o tek polovinu, odnosno oko 18 miliona eura.
- Kada su u pitanju zvanično prijavljeni rashodi u istom vremenskom periodu, koji su iznosili blizu 38 miliona eura, detaljni podaci su dostupni tek za oko 40 odsto troškova koje su napravile partije - navodi se u saopštenju.
Ocjenjuje se da takav odnos prema transparentnosti potpuno onemogućava građanima uvid u finansijsko poslovanje i dovodi u pitanje zakonitost i odgovornost ovih partija prema javnosti.
Koristeći Zakon o slobodnom pristupu informacijama MANS je, kako su rekli, od političkih partija tražio da objave bankarske izvode sa njihovih računa, kao i izvode iz blagajni.
- Utvrdili smo procenat transparentnosti kao odnos između prihoda i rashoda iz zvaničnih finansijskih izvještaja partija u odnosu na podatke iz bankarskih izvoda i blagajne koje su nam partije dostavile na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama - objasnili su iz MANS-a.
Iz te organizacije su kazali da su na taj način dobili jasan kvantitativni pokazatelj transparentnosti za svaku partiju, omogućavajući direktno poređenje između partija, kao i jasnu identifikaciju nivoa otvorenosti i odgovornosti njihovog finansijskog poslovanja.
- Pozivamo sve političke subjekte na potpunu transparentnost, kako bi građani imali jasnu sliku o korištenju javnih sredstava, kao i mogućnost djelotvorne kontrole finansiranja političkih partija - zaključili su u MANS-u.