Biber: Bez obzira na ishod protesta, Vučićeva vlast više neće biti apsolutna

Istoričar i stručnjak za jugoistočnu Evropu Florijan Biber ocijenio je da protesti u Srbiji, koji traju već mjesecima, dovode do temeljnih promjena političkog sistema u toj zemlji, te da, iako poslije svega ostane na čelu države, predsjednik Aleksandar Vučić nikad više neće imati apsolutnu vlast. 

Biber, inače direktor Centra za proučavanje Jugoistočne Evrope na Univerzitetu u Gracu i  koordinator Savjetodavne grupe za javnu politiku Balkan u Evropi (BiEPAG) izjavio je ovo u intervjuu za austrijsku javnu televiziju ORF.

- Masovni protesti stotina hiljada ljudi nijesu prvi protesti u Srbiji, ali se od svih prethodnih razlikuju po broju učesnika i po tome što su zahvatili cijelu zemlju i vlast autoritarnog predsjednika Aleksandra Vučića koja, ako i ostane na vlasti, više neće biti apsolutna- kazao je Biber.

On je naglasio da zahtjevi studenata dovode u pitanje temelje političkog sistema. 

- Oni ne žele političku simboliku kao što su ostavke, nego promjenu sistema- dodao je Biber.

Smatra, međutim, da je novina organizacija protesta, jer studenti nemaju lidere na koje bi vlast mogla da vrši pritisak, zbog čega je protestni pokret, koji predvode studenti i univerziteti, manje ''osjetljiv na napade“.

Biber je kazao da između demonstranata i Vlade sada de fakto vlada pat pozicija i da protestni pokret kontroliše ulice. Uz to, Vučić, dodao je, više ne može da bude siguran na neograničenu podršku policije, koja isto ima prijatelje i rodbinu među demonstrantima, ali je još na funkciji i kontroliše institucije.

Za opoziciju u Srbiji, Biber je zaključio da je „do sada reagovala bespomoćno“ i da joj „nedostaje strateško usmjerenje“, zbog čega bi i u slučaju vanrednih izbora njena pobjeda bila teško zamisliva, i to ne samo zbog ograničenih medijskih sloboda.

- Najvažniji televizijski kanali su na liniji Vlade. Uz to, Srbija je centralno polje za uvježbavanje ruske propagande“, piše ORF, i dodaje da prema studiji njemačkim liberalima bliske Fondacije Fridrih Nauman agencije Sputnjik i RT Balkan, koje finansira Kremlj, imaju snažan uticaj u medijskom prostoru Balkana, pri čemu je njihova „osovina i centralna tačka Srbija“.

I iako je ishod protesta za sada neizvjestan, Biber smatra da Vučić „više neće moći da uspostavi neograničenu dominaciju svoje vlasti“.

Evropska unija je do sada na proteste regovala ćutanjem i to uglavnom iz političkih i ekonomskih interesa, pošto Vučić i dalje, bez obzira na autoritarnost važi za garanta stabilnosti, a on sada, prema rijčima Florijana Bibera, pokušava da izigra geopolitičke aktere jedne protiv drugih.

Kina je važan investitor, u EU je Srbija kandidat za članstvo, a Moskva podržava Vučića tokom protesta i osuđuje „miješanje spolja“.

 Vučić sada očekuje pogodnosti od vladavine američkog predsjednika Donalda Trampa, s obzirom da već duže vrijeme održava prije svega ekonomske odnose sa Trampovom porodicom i njegovim okruženjem, navodi se na sajtu ORF.

- Postavlja se međutim pitanje koliko to Vučiću stvarno pomaže. Srbija sada nije među prioritetima američke spoljne politike- zaključio je Biber.