Turska: Uhapšeno više stotina protivnika Erdogana u velikoj antikorupcijskoj akciji

U opsežnoj akciji koja je uzdrmala političku scenu Turske, tokom proteklih devet mjeseci privedeno je više od 500 članova glavne opozicione partije, prema analizi sudskih dokumenata i državnih izvještaja koju je objavio Reuters. Istraga, koju predsjednik Redžep Tajip Erdogan opisuje kao borbu protiv “hobotnice” korupcije, dodatno je ubrzana ovih dana.

Akcija je počela u Istanbulu, a potom se proširila širom zemlje, i isključivo je usmjerena na opštine pod upravom Republikanske narodne partije (CHP), sekularističke partije koju je osnovao Mustafa Kemal Ataturk, a koja danas predstavlja glavnog protivnika Erdoganovoj vladajućoj Partiji pravde i razvoja (AKP).

Među uhapšenima je 14 izabranih gradonačelnika iz redova CHP-a, uključujući gradonačelnika Istanbula Ekrema Imamoglua, koji se u javnosti sve češće pominje kao glavni Erdoganov politički rival. Uz njih, privedeno je i više od 200 partijskih funkcionera i članova. Optuženi se nalaze u pritvoru i čekaju suđenje pod optužbama za korupciju, koje CHP odbacuje kao politički motivisane i neosnovane.

- Ovo je pravni, a ne politički proces. Mi ne učestvujemo ni u jednom njegovom segmentu - rekao je Erdogan poslanicima svoje partije juče u parlamentu. On insistira na tome da je istraga legitimna i neophodna za razbijanje, kako kaže, korumpirane mreže koja seže „i van granica Turske“.

CHP, međutim, tvrdi da je riječ o pokušaju da se slomi demokratska alternativa i učvrsti Erdoganova vlast. Navode da ovakva represija nema presedana u savremenoj demokratskoj istoriji Turske, te je po obimu upoređuju sa političkim čistkama koje su uslijedile nakon vojnih pučeva šezdesetih, sedamdesetih i osamdesetih godina.

Ertuğrul Gunaj, bivši ministar kulture i turizma koji je bio dio Erdoganovog kabineta od 2007. do 2013. godine, a podnio ostavku nakon masovnih hapšenja poslije protesta u Gezi parku, oštro je kritikovao najnovije akcije, ocijenivši ih kao rezultat političke nesigurnosti, a ne pravne osnove.

- Ove istrage se koriste kao oružje političkog iscrpljivanja, a ne kao objektivna potraga za istinom - rekao je Gunaj za Rojters. On smatra da agresivni napadi na opoziciju odražavaju „paniku i strah koje vladajuća partija osjeća pred naredne izbore“.

Uprkos ozbiljnosti situacije i protestima koji su ranije ove godine izbili širom zemlje, reakcije zapadnih saveznika su ostale prilično mlake. Analitičari to tumače sve većom strateškom važnošću Turske u regionima Bliskog istoka i Evrope.

Dok Erdoganova administracija tvrdi da pravosuđe djeluje nezavisno, advokati pritvorenih zvaničnika ističu da su optužnice zasnovane na lažnim ili tajnim dokazima, što otvara ozbiljna pitanja o pravu na pravično suđenje i urušavanju demokratskih standarda u zemlji.

Situacija i dalje privlači pažnju domaće javnosti i međunarodnih organizacija, dok Erdogan nastavlja da učvršćuje kontrolu uoči predstojećih parlamentarnih izbora.