Sumnjiva tišina lidera EU povodom studentskih protesta u Srbiji

Čini se sumnjivom tišina s kojom lideri Evropske unije reaguju na studentske proteste u Srbiji, i kukavički djeluje to što Unija u slučaju nastojanja mladih Srba ne brani vrijednosti za koje tvrdi da ih brani u Ukrajini, ocjenjuje Toni Barber, urednik evropske rubrike Fajnenšnel tajmsa u autorskom tekstu "Evropski neliberalni čvrstorukaš sedi na vulkanu javnog nezadovoljstva".

Barber ističe da su među onima koji podržavaju protest srpskih studenata srpski teniser Novak Đoković i američka pjevačica Madona.

Ovaj urednik ukazuje na još jedan kontrast – onaj između političkih kretanja u Evropi i studentskih protesta u Srbiji koje naziva jednim od najvećih te vrste u Evropi nakon onih koji su 1968. godine krenuli iz Francuske.

- Dok je prijetnja tvrde desnice liberalnim demokratijama često fokus pažnje u Evropi, mladi srpski demonstranti pokazuju da su i čvrstorukaški režimi - prezreni kao korumpirani, nekompetentni i represivni - takođe ranjivi - piše Barber i podsjeća da se slični protesti sada zahuktavaju u Slovačkoj, i da je na njihovom udaru neliberalni premijer Robert Fico.

Studentski revolt u Srbiji Barber upoređuje sa antikorpucijskim nemirima koji su 2013. godine zapljusnuli Bugarsku.

Prema njegovim riječima, demonstranti u Srbiji sada se suočavaju sa neugodnim opcijama ukoliko žele da održe zamajac svog pritiska na vlast: sudeći po anketama imaju podršku javnog mnjenja, ali ne žele da imaju ništa sa zvaničnom političkom opozicijom koju smatraju ukaljanom usljed učešća u trulom političkom sistemu.

Barber ukazuje i na svjesnu odluku studenata da nemaju predvodnika, što znači da „nema srpskog Leha Valense, koji je osamdesetih godina prošlog vijeka vodio poljski pokret Solidarnost, i nema srpskog Vaclava Havela, češkog disidentskog intelektualca iz toga doba“.

- Ako žele da Vučiću vide leđa, demonstranti bi morali da se ostave po strani svoje bojazni, da sarađuju sa opozicijom i da nađu kredibilnu zamjenu za predsjednika - piše Barber.

On ističe da u Vučićevu korist radi to što su pod njegovom kontrolom poluge državne moći poput tajne policije, sudstva i medija, i to što ogroman dio društva zavisi od Srpske napredne stranke koja je „manje politički pokret a više patronažna mašina za raspodjelu poslova i povlastica“.

Barber ističe i prednosti koje studenti imaju u svojoj borbi: ;“Jedna od njih je to što je velika većina demonstranata dovoljno mlada da ne poznaje ni jednog drugog srpskog vladara osim Vućića. Žeđ za promjenom je žestoka. Druga je to što se okupljaju pod srpskom zastavom, čime apeluju na patriotizam naroda“.

- Studenti ne osjećaju ništa od stida starijih, liberalnih Srba koji se sjećaju da je (Slobodan) Milošević pod tom zastavom činio zločine u jugoslovenskim ratovima - dodaje urednik evropske rubrike FT-a.